Γνωστές κινηματογραφικές ταινίες, από τον «Κλέφτη ποδηλάτων» μέχρι το «Ανδρες με τα όλα τους» και τον «Γατόπαρδο», ενέπνευσαν πανεπιστημιακούς που τις χρησιμοποίησαν για να εξηγήσουν καλύτερα το αντικείμενο διδασκαλίας τους. Τα πρωτότυπα αυτά «μαθήματα» έγιναν βιβλίο

CineScience είναι ο τίτλος ενός σεμιναρίου που διοργανώνει η Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε συνεργασία με την κινηματογραφική λέσχη Ρόδου «Θέασις». Στη Ρόδο, κάθε χρόνο, δίνεται το βήμα σε διακεκριμένους καθηγητές να παρουσιάσουν τον πυρήνα των επιστημονικών τους αντικειμένων και απόψεων μέσα από την ανάλυση μιας ταινίας που οι ίδιοι έχουν επιλέξει. Εμπνευστής αυτής της αξιέπαινης αλλά και πανέξυπνης στη σύλληψή της ιδέα είναι ο επιμελητής της παρούσας έκδοσης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παναγιώτης Κιμουρτζής, ο οποίος στην Εισαγωγή και στο Επίμετρο αναλύει το σκεπτικό της έκδοσης των εισηγήσεων των συμμετεχόντων επιστημόνων, αλλά και τους σκοπούς, τις βαθύτερες αιτίες και τις αποχρώσες ιδέες που διέπουν αυτό το σεμινάριο.

Οι επιστήμονες που κλήθηκαν ως εισηγητές στο σεμινάριο κάνουν διάλογο με μια ταινία την οποία και χρησιμοποιούν ως εφαλτήριο για να τεκμηριώσουν τις επιστημονικές τους ιδέες. Τελικά, όπως υποστηρίζει και ο επιμελητής, η σύζευξη εικόνας και επιστήμης όχι μόνο είναι εφικτή, αλλά και ευκταία. Γιατί με αυτόν τον τρόπο η γνώση, εκτός από επίπονη διαδικασία, γίνεται και απόλαυση.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Β. Δερτιλής μιλάει για την ταινία του Λουκίνο Βισκόντι «Ο γατόπαρδος», αλλά ταυτοχρόνως χρησιμοποιεί και το ομότιτλο βιβλίο του Τομάζι Λαμπεντούζα για να διεισδύσει στο ιστορικό πλαίσιο του ιταλικού Risorgimento. Η ανάλυσή του κινείται από το μυθιστόρημα στο σενάριο με γέφυρα τις επιστημονικές του θέσεις για αυτή την τόσο σημαντική περίοδο της ιταλικής Ιστορίας. Δεν αρκείται όμως σ’ αυτό, αλλά με διεισδυτικό τρόπο αναλύει τις ομοιότητες και τις διαφορές (κυρίαρχα ταξικά στρώματα, ταξικές συγκρούσεις, εθνικές πολιτικές) μεταξύ του ιταλικού και της ελληνικού δρόμου για τη συγκρότηση του εθνικού κράτους.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Τάσος Γιαννίτσης χρησιμοποιεί την τριλογία του Αισχύλου «Προμηθέας» αλλά και την ταινία του Αλφόνσο Κουαρόν «Τα παιδιά των ανθρώπων» για να δείξει ότι από την αναζήτηση της γνώσης ξεκινάει η πορεία απελευθέρωσης του ανθρώπου από τα δεσμά αυθεντιών, οι οποίες βρίσκονται πέρα και έξω απ’ αυτόν. Μια πορεία δύσκολη, που έχει απελευθερωτικό περιεχόμενο. Αλλά –και εδώ είναι το ενδιαφέρον –γι’ αυτόν η γνώση έχει πάντα δύο πλευρές, μία καλή και μία κακή. Απελευθερώνει, αλλά και δίνει τη δυνατότητα σε όποιον μπορεί και θέλει να καταστρέψει την ανθρωπότητα.

Η καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αντιγόνη Λυμπεράκη, στην οθόνη που προβάλλει την ταινία του Πίτερ Κατανέο «Ανδρες με τα όλα τους», συνοψίζει τις απόψεις της για τη σχέση ανεργίας και φύλου. Παγκοσμιοποίηση, κρίση και ανεργία στο φόντο της μικροοικονομίας, η ανεργία στην Ελλάδα είναι μερικές μόνο από τις πτυχές της ενδιαφέρουσας ανάλυσής της.

Η καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Θάλεια Δραγώνα αναλύει την ταινία «Ανάμεσα στους τοίχους» του Λοράν Καντέ για να αναδείξει τις διαφορές που προκύπτουν εντός των τειχών της εκπαίδευσης στις λεγόμενες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Εδώ αναδεικνύονται οι αδυναμίες όλων των παραγόντων της εκπαίδευσης να διεισδύσουν στην κουλτούρα του άλλου, αλλά και την αδυναμία της γνώσης να θέλξει ανθρώπους που ζουν μέσα στην κοινωνική ανισότητα, διχασμένοι ανάμεσα στις προσδοκίες διαφορετικών πολιτισμικών κόσμων. Την ίδια ταινία χρησιμοποιεί και η ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών Αννα Φραγκουδάκη για να υποστηρίξει ότι οι τοίχοι του ρατσισμού βρίσκονται όχι μόνο μέσα στην εκπαίδευση, αλλά και μέσα στη γαλλική κοινωνία, στην Ευρώπη και στον κόσμο.