Είναι ογκώδες, αλλά διαβάζεται με πάθος. Δεν είναι καινούργιο, όμως είναι ολόφρεσκο. Το «Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» του Λόρενς Ντάρελ (μτφ. Μαριάννα Παπουτσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) αποτελεί χορταστικό ανάγνωσμα. Τα περιέχει όλα: έρωτα, Ιστορία, πολιτική. Το έπος μιας πόλης (Αλεξάνδρεια) και μιας εποχής. Γραμμένο με διαολεμένο αφηγηματικό κέφι, πλοκή που σε γραπώνει, ανθρωπογνωστικό έρμα, ολοζώντανους ήρωες. Ενα βιβλίο-ορόσημο, που εξακολουθεί να αποτελεί απολαυστικό ανάγνωσμα. Ανεξίτηλες εικόνες, αφηγηματικός δόλος. Οταν το κλείνεις, το θυμάσαι καιρό μετά. Διαβάζεται με όλες τις αισθήσεις. Χτίζει έναν κόσμο και σε βάζει μέσα.

Σε άλλο μήκος κύματος, με διαφορετικό τρόπο αξιανάγνωστο, το βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο «Ο αγώνας συνεχίζεται» (μτφ. Μαρία Οικονομίδου, εκδ. Πατάκη). Αν πιστεύετε ότι η ελληνική παθογένεια είναι μοναδικό φαινόμενο, το κείμενο του Σαβιάνο θα σας αποδείξει πως ο ευρωπαϊκός Νότος πάσχει από την ίδια ασθένεια, την αργυρώνητη δημοκρατία και την αποφασισμένη σιωπή. Ο Σαβιάνο δεν καταγγέλλει απλώς. Στη θεσμοθετημένη βρωμιά αντιπαραθέτει ανθρώπους και ζωές που στάθηκαν φωτεινά παραδείγματα. Το βιβλίο του διαβάζεται μονορούφι. Κάτι παραπάνω: θυμίζει οικεία κακά· δείχνει, όμως, έμπρακτα και με κόστος, ότι δεν βράζουμε όλοι στο ίδιο καζάνι. Μπορεί να είμαστε ίσοι, αλλά –πώς να το κάνουμε –δεν είμαστε όμοιοι.