Αναζήτηση
Ο Χιου Χέφνερ, ο ιδρυτής του «Πλεϊμπόι», ήταν ο μοναδικός εκδότης περιοδικού που τόλμησε να στηρίξει το «Φαρενάιτ 451», λίγους μήνες πριν από την έκδοσή του το 1953. Ο Μπράντμπερι και ο εκδότης του Ιαν Μπαλαντάιν αναζητούσαν τότε κάποιο περιοδικό που να προδημοσιεύσει αποσπάσματα προκειμένου να προβληθεί το μυθιστόρημα. Μάταια όμως, αφού εκείνον τον καιρό ο γερουσιαστής ΜακΚάρθι είχε αξιώσει να απομακρυνθούν κάποια «επιλήψιμα» βιβλία από τις βιβλιοθήκες του Στρατού στο εξωτερικό – μια απόφαση που κατάργησε ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ, αλλά που υπήρξε αρκετή για να «κουμπώσει» τον κόσμο των εντύπων απέναντι στο μυθιστόρημα ενός άγνωστου 33χρονου που στηλίτευε τη λογοκρισία. Ο Χέφνερ όμως, που ετοίμαζε τότε στο Σικάγο το «Πλεϊμπόι», αγόρασε τα δικαιώματα έναντι $450. Και δημοσίευσε αποσπάσματα του «Φαρενάιτ 451» στα πρώτα τεύχη του περιοδικού του, επιβεβαιώνοντας εκείνο που υποστήριζε ο Εμπειρίκος γράφοντας την ίδια εποχή στην Ελλάδα τον «Μεγάλο Ανατολικό»: ότι η κοινωνική απελευθέρωση είναι άρρηκτα δεμένη με την ερωτική απελευθέρωση.
«Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι για να κάψεις ένα βιβλίο», έγραφε 25χρόνια αργότερα (και ξανά το 1987), ο Ρέι Μπράντμπερι, υπενθυμίζοντας ότι η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών παραμένει ζητούμενο ακόμη και στις δημοκρατικές (με ή χωρίς εισαγωγικά) κοινωνίες. Ο ίδιος λ.χ. υπέστη λογοκρισία από επιμελητές του οι οποίοι έκοψαν 75 (!) ενότητες από την επανέκδοση του «Φαρενάιτ 451» «προκειμένου να μην εκμαυλιστεί η νεολαία». Ετσι, το 2003, με αφορμή την 50ή επέτειο της έκδοσης του «Φαρενάιτ 451», επανήλθε για να τονίσει πως οι συνέπειες είναι οι ίδιες όταν καις βιβλία όσο και «όταν δημιουργείς τις συνθήκες που γεννούν μη αναγνώστες». Τα παραδείγματά του ήταν η αποπροσανατολιστική λογική της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Σήμερα θα μπορούσαμε να προσθέσουμε την απαξίωση των ανθρωπιστικών σπουδών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, τον κατακερματισμό της γνώσης, την τεχνοκρατική προσέγγιση της πολιτικής, την πλημμύρα των πληροφοριών στο Διαδίκτυο κ.ο.κ.
Μιλώντας για το κάψιμο των βιβλίων, ο Μπράντμπερι κατήγγελλε εντέλει κάτι πολύ ευρύτερο από την λογοκρισία: κατήγγελλε την απαξίωση της ανήσυχης και κριτικής στάσης ζωής, την οποία βιώνουμε και σήμερα. Το λέει έμμεσα στο τέλος του «Φαρενάιτ 451» και ο αρχηγός των Ανθρώπων – Βιβλίων, εξηγώντας τις αρχές τους. «Να έχεις τα μάτια σου ορθάνοιχτα. Να ζεις σαν να επρόκειτο να πεθάνεις τα επόμενα δέκα δευτερόλεπτα. Μη ζητάς εγγυήσεις, μη ζητάς ασφάλεια». Η σκηνή, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα, είναι αυτοβιογραφική. Ο 92χρονος πια Μπράντμπερι στο τελευταίο κείμενό του που δημοσιεύτηκε στις 4/6/2012 στον «Νιου Γιόρκερ» και αναπαράγεται στην έκδοση της Αγρας, υπογραμμίζει τα παιδικά του χρόνια κοντά στους παππούδες του στο Ιλλινόι, όταν στα έντεκά του άρχιζε να διαβάζει περιοδικά επιστημονικής φαντασίας, απομνημόνευε τις ιστορίες τους και τις νύχτες του καλοκαιριού «απευθυνόμενος στο κόκκινο φως του Αρη, έλεγα «Πάρε με κοντά σου»».
