Ο Μάικλ Κάνιγκχαμ τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για τις περίφημες «Ώρες» (1998), ένα από τα ελάχιστα μυθιστορήματα που ευτύχησαν στην κινηματογραφική τους απόδοση. Ορισμένοι κριτικοί σημείωσαν πως το συγκεκριμένο μυθιστόρημα δεν αξιοποίησε απλώς τη λογοτεχνική προσωπικότητα και το έργο της Βιρτζίνια Γουλφ (ειδικότερα το μυθιστόρημά της «Η κυρία Ντάλογουεϊ»). Το ύφος του Κάνιγκχαμ, ο τρόπος που κέντησε τις ιστορίες του λειτούργησαν για ορισμένους ειδικούς αναγνώστες ως ένα φρεσκάρισμα όχι μόνο του λογοτεχνικού μύθου, αλλά κυρίως του λογοτεχνικού τρόπου της μεγάλης αυτής κυρίας του μοντερνισμού.

Ο Μάικλ Κάνιγκχαμ επανέρχεται με ένα βιβλίο που έχει πολλά κοινά στοιχεία με το προηγούμενο. Οι «Ιδιαίτερες μέρες» αφορούν και πάλι μια ισχυρή λογοτεχνική προσωπικότητα, τον Αμερικανό ποιητή Γουόλτ Γουίτμαν. Οι τρεις ιστορίες του αναπτύσσονται σε τρεις διαφορετικούς χρόνους. Οι ομοιότητες των δύο βιβλίων σταματούν εδώ.

Το ιδιότυπο μυθιστόρημα του Κάνιγκχαμ (μιλώ για μυθιστόρημα, γιατί οι τρεις νουβέλες σχηματίζουν με τον τρόπο τους μια ευρύτερη σύνθεση) αφορά έναν υψηλό νεκρό της παγκόσμιας λογοτεχνικής κοινότητας.

Όμως ο Γουόλτ Γουίτμαν και, κυρίως, οι στίχοι του δεν στοιχειώνουν τις σελίδες του βιβλίου, με τον τρόπο που η Βιρτζίνια Γουλφ στοίχειωνε και παράλληλα οργάνωνε την εξιστόρηση στις βραβευμένες «Ώρες». Ο ποιητής κάνει απλώς ένα πέρασμα από την πρώτη ιστορία, με τίτλο «Μέσα στη μηχανή». Οι στίχοι του κυκλοφορούν στο βιβλίο, όμως η παράθεσή τους μοιάζει εξωτερική, πιο πολύ μια καλλιγραφική πινελιά, μια εκ των υστέρων προσθήκη, με στόχο να αποκτήσει το κείμενο λογοτεχνικά εχέγγυα και ποιητικό-φιλοσοφικό έρμα. Οι τρεις νουβέλες του Κάνιγκχαμ εκτυλίσσονται στη Νέα Υόρκη. Στο παρελθόν (βιομηχανική εποχή), στο παρόν (σήμερα, μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου) και στο μέλλον (τότε που ανδροειδή και άλιεν από άλλους πλανήτες θα κατοικούν πλάι μας). Ο συγγραφέας αναπτύσσει ένα ειδολογικό τρίπτυχο: ιστορία με φαντάσματα, αστυνομική ιστορία, ιστορία επιστημονικής φαντασίας. Τα τρία αυτά λογοτεχνικά είδη συνήθως αντιμετωπίζονται με καχυποψία από την κριτική και τους υπέρμαχους της γαλαζοαίματης λογοτεχνίας. Και στις τρεις ιστορίες εμφανίζονται ως ήρωες ένας άντρας, μια γυναίκα και ένα παιδί, με τα ίδια πάνω κάτω ονόματα (Σάιμον, Κάθριν/Κατ/Καταρίν, Λούκας/Λουκ). Και στις τρεις ιστορίες η 21η Ιουνίου και ένα ιδιόμορφο κύπελλο αποτελούν μοτίβα που επανέρχονται.

Το «Μέσα στη μηχανή» εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη της βιομηχανικής εποχής. Ένα αλαφροΐσκιωτο φτωχό αγόρι χάνει τον αδελφό του από μια μηχανή. Παίρνει τη θέση του στο εργοστάσιο. Λατρεύει την έγκυο αρραβωνιαστικιά του αδελφού του. Παραμιλάει με στίχους του Γουίτμαν. Έχει την εντύπωση ότι ο νεκρός τού μιλάει μέσα από τη μηχανή. Τον προειδοποιεί- και έτσι καταφέρνει να σώσει την ωραία αρραβωνιαστικιά από μια πυρκαγιά.

Στο «Η σταυροφορία των παιδιών», μια Αφροαμερικανή ψυχολόγος, η οποία εργάζεται στην αστυνομία, ανακαλύπτει μια σπείρα παιδιών που έχουν μεγαλώσει με τους στίχους του Γουίτμαν. Τα παιδιά ανατράφηκαν για να γίνουν τρομοκράτες καμικάζι. Το τελευταίο από αυτά την επισκέπτεται. Η πανέξυπνη και τσακισμένη γυναίκα αναλαμβάνει να το προστατεύσει, ρισκάροντας (και παρατώντας) τα πάντα.

Στο «Σαν ομορφιά» ένα ανδροειδές που περιέχει στον εγκέφαλό του μικροτσίπ με στίχους του Γουίτμαν συναντιέται με μια Ναδιανή (γυναίκα-σαύρα από τον πλανήτη Νάδα) και ένα παραμορφωμένο αγόρι. Περιπλανώνται παράνομα και καταλήγουν σε μια μακρινή πολιτεία. Το ανδροειδές θα πρέπει να αποφασίσει αν επιθυμεί να εκτοξευτεί σε άλλον πλανήτη μαζί με τον κατασκευαστή του και το παραμορφωμένο αγόρι ή αν θα μείνει με τη Ναδιανή, να παρασταθεί στον επικείμενο θάνατό της.

Μichael Cunningham

ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΜΕΡΕΣ

ΜΤΦ. Ρ. ΛΕΚΚΟΥ-ΔΑΝΤΟΥ, ΕΚΔ. ΛΙΒΑΝΗ, 2007, ΣΕΛ. 478

Τελευταία Νέα