Καράβια και κύματα. Δυνατό ελληνικό φως και ξερή γη. Μπλε και ώχρα. Εικόνες που άλλοτε γεννήθηκαν δίπλα στα βράχια ή μπροστά σε μια ακτή και άλλοτε στο μυαλό ενός σπουδαίου ζωγράφου. Τοπία γεμάτα θάλασσα και Ελλάδα με σπουδαίες υπογραφές που αφήνουν την καλοκαιρινή Αθήνα και πιάνουν λιμάνι στη Σύρο. Ενας και πλέον αιώνας θαλασσινής ελληνικής ζωγραφικής μέσα από 51 έργα τέχνης που αφήνουν για λίγο τις αποθήκες της Εθνικής Πινακοθήκης και καταπλέουν στην αρχόντισσα του Αιγαίου, την Ερμούπολη, στο πλαίσιο των καθιερωμένων πλέον εξορμήσεων του ιδρύματος εκτός των τειχών.

«Είναι σχεδόν αυτονόητο ότι ένας έλληνας υπαιθριστής δεν μπορεί παρά να είναι κατεξοχήν θαλασσογράφος» λέει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα με αφορμή την έκθεση που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Δήμο Σύρου, υπό την επιμέλεια της Λαμπρινής Καρακούρτη και τη χορηγία του Ιδρύματος Αντώνης Κομνηνός. «Και δεν θα μπορούσαμε να μην επιλέξουμε ένα θέμα δροσερό κι ευχάριστο που ταιριάζει στο νησί της Σύρου, προσφέροντας σε όλους και ειδικά στους ξένους επισκέπτες την ευκαιρία να απολαύσουν ελληνική ζωγραφική υψηλής ποιότητας, η οποία δεν υστερεί σε τίποτα από την ευρωπαϊκή από την οποία εμπνέεται».

ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ. Τι θα δούμε λοιπόν από σήμερα στους χώρους της Πινακοθήκης Κυκλάδων; Από τον μεγάλο θαλασσογράφο και πρωταγωνιστή των δημοπρασιών Κωνσταντίνο Βολανάκη ώς τον Ιωάννη Αλταμούρα, στις πινελιές του οποίου μπορεί κάποιος να διαβάσει τα πρώτα σκιρτήματα του ιμπρεσιονισμού. Στο πέρασμα στον 20ό αιώνα –όταν οι τοπιογράφοι βγαίνουν από το εργαστήριο και συνειδητά μεταφράζουν το πολυτραγουδισμένο αλλά δύσκαμπτο ελληνικό φως, το οποίο αποτέλεσε και την αιτία να μην ευδοκιμήσει ο ιμπρεσιονισμός στην Ελλάδα καθώς ο δυνατός ήλιος εξαχνώνει τα χρώματα, σύμφωνα με την κυρία Λαμπράκη – Πλάκα –τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατούν τα έργα των Κωνσταντίνου Μαλέα και Νικολάου Λύτρα, του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Μιχάλη Οικονόμου μεταξύ άλλων. Για να πάρει τη σκυτάλη η γενιά του ’30 με τους Νίκο Χατζηκυριάκο – Γκίκα, τον Γεράσιμο Στέρη και τον Αγήνορα Αστεριάδη που συγκατοικούν με καλλιτέχνες που προέρχονται από διαφορετικές σχολές και ακολούθησαν διαφορετικές τάσεις, αφήνοντας το προσωπικό τους στίγμα στη σύγχρονη ελληνική τοπιογραφία, όπως ο Πάρις Πρέκας κι ο Γιάννης Γαΐτης, ο Παναγιώτης Τέτσης και ο Κώστας Τσόκλης.

Είναι μια ευκαιρία τώρα που η παρουσίαση της μόνιμης συλλογής της Πινακοθήκης έχει συμπυκνωθεί στον χώρο της Γλυπτοθήκης, ενόψει της επέκτασης του κτιρίου της Βασιλέως Κωνσταντίνου, σημαντικά έργα της να ταξιδέψουν στην υπόλοιπη Ελλάδα; ρωτάμε τη Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα. «Βεβαίως. Ηδη τα προηγούμενα καλοκαίρια είχαμε διοργανώσει εκθέσεις στη Σίφνο. Τώρα πάμε στη Σύρο και τον Σεπτέμβριο ετοιμάζουμε στη Χίο, στο Ιδρυμα Μαρία Τσάκος, επί τη ευκαιρία της επίσκεψης του Πατριάρχη στο νησί, την πρώτη έκθεση-αφιέρωμα στα θρησκευτικά έργα του Κωνσταντίνου Παρθένη. Πρόκειται για μια εκπληκτική σειρά 40 έργων, που συνθέτουν μια σημαντική θεματική έκθεση για τη συγκεκριμένη πλευρά του ζωγράφου».