Δεν είναι μόνο το χαρτί που είναι μπλοκαρισμένο στα τελωνεία. Δεν είναι μόνο η αναζήτηση καυσίμων για τα δρομολόγια των πλοίων. Το φάντασμα του δημοψηφίσματος πλανάται πλέον πάνω από τον χώρο του πολιτισμού ακυρώνοντας εκδηλώσεις ή επηρεάζοντας τον προγραμματισμό τους.

Πρώτη φορά μία ταινία. Θα μπορούσε να είναι και ιστορική η σημερινή Πέμπτη, καθώς είναι η πρώτη φορά εδώ και χρόνια που δεν θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες το σύνολο των ταινιών, αλλά μόνο το «5 με 7» (κριτική στη σελ. 26). Οι εταιρείες διανομής αποφάσισαν να μην «κάψουν» τις ταινίες που είχαν προγραμματίσει. Ανάμεσα στα φιλμ που αναβλήθηκαν είναι το «Μπλε δωμάτιο», ψυχόδραμα του Ματιέ Αμαλρίκ βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ζορζ Σιμενόν, και το πολυαναμενόμενο «Magic Mike XXL», με ήρωες μια ομάδα χορευτών στρίπερ (σίκουελ παλαιότερου σουξέ). Υπάρχουν φυσικά και ταινίες που πρέπει να διανεμηθούν βάσει συμβολαίου, ώστε να περάσουν μετά και στην αγορά του DVD. Και οι επανεκδόσεις εκείνες που προβάλλονται από φτωχές ψηφιακές πηγές, σε εξίσου φτωχές συνθήκες.

Υποχρεωτικές άδειες στις εκδόσεις. Οι συνθήκες εισαγωγής χαρτιού επιδεινώνονται καθώς οι ξένες βιομηχανίες ζητούν τα χρήματα της πώλησης ταυτόχρονα με την παραγγελία και όχι πια με την παραλαβή. Αυτό σημαίνει ότι στον τομέα των εκδόσεων, όπου ήδη υπάρχουν συχνές καθυστερήσεις στην εξόφληση των εκδοτών από τους βιβλιοπώλες, οι πρώτοι έρχονται σε ακόμη δυσμενέστερη θέση. Για ένα βιβλίο λ.χ. που θα εκδοθεί το φθινόπωρο και θα πληρωθεί από τους βιβλιοπώλες τον χειμώνα ή και την άνοιξη θα πρέπει να προπληρώσουν το χαρτί ήδη από το καλοκαίρι. Το κύμα, εξάλλου, υποχρεωτικών αδειών έχει επεκταθεί και στον εκδοτικό κλάδο καθώς υπάρχουν εκδοτικοί οίκοι οι οποίοι προέτρεψαν μέρος ή και το σύνολο σχεδόν του προσωπικού τους να κάνουν χρήση της καλοκαιρινής άδειας καθώς η κίνηση έπεσε κάθετα μετά την επιβολή του κεφαλαιακού ελέγχου.

Ορχήστρες: θολό τοπίο για τις συναυλίες. Στις καλές προσωπικές σχέσεις στηρίχθηκε μέχρι σήμερα ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Γιώργος Βράνος για τις μετακλήσεις ξένων καλλιτεχνών. Οπως όμως λέει: «Το τοπίο που θα διαμορφωθεί θα μας δείξει ποιες και πόσες συναυλίες μπορούμε να κάνουμε. Και φυσικά ποιοι μπορούν να μας εμπιστευθούν –γιατί, ας μην κρυβόμαστε, έχει κλονιστεί η αξιοπιστία μας». Την ίδια αγωνία εκφράζει και ο Μύρων Μιχαηλίδης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: «Ελπίζουμε ότι οι συνθήκες θα μας επιτρέψουν να πραγματοποιήσουμε και το επόμενο πρόγραμμά μας που θα ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο. Οπως όλοι οι φορείς, έτσι κι εμείς θα χρειαστεί να δούμε το πεδίο που θα διαμορφωθεί».

Οσον αφορά τις μεμονωμένες συναυλίες, είναι ενδεικτικό ότι η προπώληση για την προγραμματισμένη συναυλία των Eagles of Death Metal στο Fuzz στις 14 Ιουλίου ήταν σε εξαιρετικά επίπεδα. Από το μεσημέρι της Παρασκευής όμως και μέχρι χθες δεν δόθηκε ούτε ένα εισιτήριο, όπως λέει ο υπεύθυνος επικοινωνίας της μουσικής σκηνής Θωμάς Μαχαίρας.

«Ολα ρευστά» στο Εθνικό Θέατρο. «Ολα είναι ρευστά. Για την ώρα πορευόμαστε όπως είχαμε προγραμματίσει στο πλαίσιο περιορισμού των εξόδων, κάτι που είχε ξεκινήσει πριν υπάρξει πρόβλημα με το τραπεζικό σύστημα. Κάνουμε διάφορες σκέψεις, αλλά καθώς όλα αλλάζουν κάθε δευτερόλεπτο είμαστε σε αναμονή» σημειώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Στάθης Λιβαθινός.

Στο ψυγείο οι χορηγίες. «Η εξέλιξη των πραγμάτων θα καθορίσει τις κινήσεις μας. Οι μισθοί κατεβλήθησαν μέσω webbanking. Το πρόγραμμα των πρώτων μηνών της επόμενης σεζόν το είχαμε ολοκληρώσει πριν από το καλοκαίρι», λέει η Ειρήνη Γερουλάνου, αναπληρώτρια διευθύντρια του Μουσείου Μπενάκη, «αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ακυρώσεις λόγω της απόσυρσης χορηγών». «Προς το παρόν δεν είχαμε καμία ακύρωση ή έστω νύξη για κάτι τέτοιο. Εκείνο που μας απασχολεί είναι να εξασφαλίσουμε τα οφειλόμενα από το ΕΣΠΑ επειδή πλέον δεν πέφτει η χρηματοδότηση ούτε με το σταγονόμετρο. Δεδομένου ότι προγραμματίζουμε σε βάθος χρόνου, σε άλλη περίπτωση αυτή την περίοδο θα διερευνούσαμε πιθανές κινήσεις μας για την επόμενη διετία, κάτι που σίγουρα δεν κάνουμε την τρέχουσα εβδομάδα».

Ακυρώσεις και μεταθέσεις παραστάσεων. «Για τον χειμώνα είχαμε προγραμματίσει 18 παραγωγές σε 10 θέατρα και δεν ξέρω τι θα γίνει» σημειώνει ο Διονύσης Παναγιωτάκης των Αθηναϊκών Θεάτρων. «Ηδη κάποιες από αυτές τις μεταθέσαμε. Με τους έλληνες συντελεστές δεν έχουμε προβλήματα, διότι ζούμε την ίδια κατάσταση. Το πρόβλημα είναι οι ξένοι που δεν μας εμπιστεύονται. Χρειαστήκαμε έξι μήνες να πείσουμε τους υπευθύνους δικαιωμάτων του «Billy Elliot» να μας επιτρέψουν να ανεβάσουμε το έργο και τώρα ανησυχούν αν θα το εκτελέσουμε σωστά. Εχουμε ορίσει πρεμιέρα για τις 18 Οκτωβρίου, ωστόσο αυτή την εβδομάδα περιορίσαμε τις πρόβες στις απολύτως απαραίτητες διότι δεν μπορούμε να αναγκάζουμε τους συντελεστές να μετακινούνται ή να πληρώνουν για το φαγητό τους». Ο ίδιος τονίζει ότι προβλήματα ανακύπτουν και για περιοδείες. «Επρόκειτο να περιοδεύσει το «Ανδρες έτοιμοι για όλα», αλλά ήδη ακυρώσαμε σχεδόν όλες τις παραστάσεις του Ιουλίου, κάτι που σημαίνει ζημιά.

Πώς να προχωρήσεις σε περιοδεία όταν ο κόσμος μπορεί να πάρει 60 ευρώ ημερησίως από το ATM και το εισιτήριο κοστίζει 18 ή 20 ευρώ; Επίσης πώς να δώσεις 100 ευρώ την ημέρα αποζημίωση εκτός έδρας στους ηθοποιούς, πώς να πληρώσεις τη βενζίνη για το πούλμαν, όταν τα πρατήρια πλέον παίρνουν μόνο μετρητά; Ακόμη και το τηλεφωνικό κέντρο που έχουμε για τις προπωλήσεις δεν λειτουργεί αυτές τις ημέρες. Εχουμε ένα τηλέφωνο για έκτακτες περιπτώσεις, αφού είχαν σταματήσει ουσιαστικά οι προπωλήσεις».

«Δεν έχουμε αποσύρει τίποτα, αλλά αν δεν λειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα θα αναγκαστούμε να το κάνουμε» λέει από την πλευρά της η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, εκτελεστική υποδιευθύντρια της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. «Ειδικά για τις μελλοντικές μετακλήσεις από το εξωτερικό είμαστε σε κατάσταση αναμονής. Προς το παρόν, υπάρχουν παραγωγές για τις οποίες δεν έχουμε πληρώσει προκαταβολή αλλά, παρά την καλή σχέση, το 20% ή 30% που απαιτούνταν ώς τώρα μπορεί να ανέβει στο 100% του ποσού».

SOS από το Μουσείο Φωτογραφίας. Τη δική του αγωνία βιώνει το Μουσείο της Θεσσαλονίκης, με δεδομένο τον προγραμματισμό για την πολυαναμενόμενη έκθεση Faces που έρχεται από το Ρότερνταμ (και αφού έχει παρουσιαστεί πρώτα στο Bozar του Βελγίου) μετά τις 23 Αυγούστου. «Χτυπάει καμπανάκι και για εμάς» λέει ο διευθυντής Βαγγέλης Ιωακειμίδης. «Οχι επειδή πρέπει αυτή τη στιγμή να ακυρώσουμε κάτι, αλλά επειδή δεν μπορεί να ζεις υπό το καθεστώς αναμονής κάθε εβδομάδα που περνάει».