Η Eurovision κάνει πόλεμο

Πολιτική. Με Π κεφαλαίο. Είναι και το κλίμα διεθνώς, που στρέφεται σε πολιτικές χειρολαβές μέσα στον οικονομικό κυκεώνα. Αυτή λοιπόν έχει να επιδείξει, περισσότερο από ποτέ, ο φετινός –επετειακός λόγω των 60 χρόνων –διαγωνισμός τραγουδιού της Γιουροβίζιον, που άνοιξε από χθες το βράδυ στη Βιέννη με τον πρώτο ημιτελικό, ενώπιον ενός (προσεκτικού, εν γένει) σώματος 195 εκατ. τηλεθεατών διεθνώς.

Αυτό, το τελευταίο στοιχείο, είναι και το σημαντικότερο. Οτι αυτό το πολιτικό παιχνίδι παίζεται σε μια σκακιέρα που έχει τεράστιο κοινό μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι στις «μπίζνες» της Γιουροβίζιον επέμεινε επί χρόνια και φέτος έγινε δεκτή και η Αυστραλία, φανατική θαυμάστρια του ποπ τηλεοπτικού θεάματος, που μόνο «ευρωπαϊκό» δεν είναι πλέον. Μακριά από τις χωροκαταβολές της η Γιουροβίζιον έχει φανατικούς –χρόνια τώρα –φαν στην Ιαπωνία, έχει κάνει την αμερικανική ήπειρο να σκέφτεται πώς θα την αντιγράψει και την Κίνα να την αντιμετωπίζει ως υπέροχο «εξωτικό φρούτο» με πολύ γκλάμουρ από τη Δύση.

Την ώρα λοιπόν που οι τηλεοράσεις στη μακρινή Νέα Ζηλανδία και στην επίσης μακρινή Αλάσκα θα συντονίζονται με το πιο… διεθνές «ευρωπαϊκό φρούτο», η τηλεοπτική Γιουροβίζιον θα παίζει πολιτική. Επετειακός ο διαγωνισμός (60 χρόνια από την ημέρα που θεσμοθετήθηκε στο Λουγκάνο της Ελβετίας –οι ρίζες του βρίσκονται στο Πριγκιπάτο του Μονακό το 1955), επετειακή και η πρώτη κίνηση στη σκακιέρα.

Η επέτειος των 100 ετών από τη Γενοκτονία των Αρμενίων που τόσες συζητήσεις έχει προκαλέσει σε διπλωματικό επίπεδο και έχει περάσει ακόμη και τα περίκλειστα σύνορα του Βατικανού, εδώ, στη Γιουροβίζιον δηλαδή, τίθεται επί τάπητος. Σαν κραυγή: «Μην αρνείσαι» («Don’t Deny»). Από τους Genealogy, ως φετινή συμμετοχή της αρμενικής ραδιοτηλεόρασης που δούλεψε επί μήνες πάνω σε αυτή την κραυγή προς την πλευρά της Τουρκίας και του Ερντογάν.

Πέντε αρμένιοι τραγουδιστές που ζουν και εργάζονται σε πέντε ηπείρους, συμβολική επιλογή για τη διασπορά των (χριστιανών) Αρμενίων μετά την προσπάθεια αφανισμού τους το 1915 –δεν είναι τυχαίο: είναι και το θέμα της νέας, τολμηρής ταινίας του Τούρκου Φατίχ Ακίν που ζει στη Γερμανία, «The Cut» –βρέθηκαν στο στόχαστρο της τουρκικής ραδιοτηλεόρασης, μέλους της διοργανώτριας της Γιουροβίζιον EBU, της Ενωσης Ευρωπαϊκών (πολύ «διευρυμένων» γεωγραφικά τα τελευταία χρόνια) Ραδιοτηλεοράσεων. Παρότι η TRT δεν συμμετέχει φέτος στον διαγωνισμό, με πρόσχημα την αντίθεσή της στη διατήρηση των κριτικών επιτροπών στην ψηφοφορία, απαίτησε να αποσυρθεί το αρμενικό τραγούδι.

Επίμονα. Επικουρούμενη και από το μάλλον απολυταρχικό Αζερμπαϊτζάν του Αλίγεφ, που χρησιμοποίησε ήδη τη Γιουροβίζιον για να προβάλει ένα «ευρωπαϊκό πρόσωπο», πιο «δημοκρατικό» και απαστράπτον και να αποκομίσει τουριστικά οφέλη. Οπως και η Τουρκία, εν ώρα αιτήσεών της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η απάντηση της EBU που οι κεφαλές της, προερχόμενες από τη Σκανδιναβία, επιθυμούν διακαώς να δείχνουν «προοδευτικό» και «φιλελεύθερο» προφίλ, ζήτησαν απλώς να αλλάξει ο τίτλος και από «Μην αρνείσαι» (που παραμένει στους στίχους) να γίνει «Face The Shadow» (Αντιμετώπισε τη σκιά).

Η τουρκική ραδιοτηλεόραση δεν σταμάτησε εκεί. Το πήγε και παραπέρα. Εως τη Γαλλία και τη συμμετοχή της, με το «Ν’ οubliez pas» (Μην ξεχνάς) από τη Λίζα Ανζέλ, τραγούδι που ήταν κεντρικό σήμα στην –επίσης –επετειακή επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Γαλλία. Το τραγούδι μιλάει για την οθωμανική εισβολή στο Παρίσι και για το κάψιμο ενός χωριού έξω από αυτό.

Ως εδώ και μη παρέκει είπε η EBU. Οχι και μία από τις πέντε χρηματοδότριες του διαγωνισμού, τη γαλλική ραδιοτηλεόραση. Ποιος είδε την TRT και δεν τη φοβήθηκε όταν έφτασε να απειλεί ότι αν δεν αποσυρθεί το τραγούδι δεν θα συμμετάσχει ξανά στον διαγωνισμό; Οι ιθύνοντες της EBU, που απάντησαν με δύο λέξεις: «Οπως θέλετε».

Την ίδια ώρα πρέσβης του Ισραήλ παρατηρούσε στο φόντο του βιντεοκλίπ της φετινής ουγγρικής συμμετοχής «Wars For Nothing» (Πόλεμοι για το τίποτα) αναφορά σε 500 παιδιά θύματα στη Γάζα και ζητούσε να απαλειφθεί. Το επίσημο διάβημα πέτυχε να το απαλείψει από τις μεταδόσεις του τραγουδιού στο MTV, ενώ οι ιθύνοντες της Γιουροβίζιον θεώρησαν ότι δεν τους αφορά καθώς το τραγούδι θα παρουσιαστεί αλλιώς.

Οχι ότι οι κόντρες στην «πιο πολιτική Γιουροβίζιον», όπως έχει χαρακτηριστεί τούτη η επετειακή, σταματούν εκεί. Η ραδιοτηλεόραση της Γεωργίας στέλνει το τραγούδι «Warrior» (Πολεμιστής) –σύμπτωση: τον ίδιο τίτλο έχει και η συμμετοχή της Μάλτας! –δείχνοντας προς την πλευρά της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν και της επεκτατικότητάς της, όπως εκτιμούν οι γιούροφαν.

Παράλληλα η ρωσική τηλεόραση, στα πρότυπα της ισραηλινής που επί χρόνια έστησε το προφίλ των χαριτωμένων τραγουδιών του «καλού παιδιού», σε ώρες εμπόλεμες και αιματηρές, ως «προπέτασμα καπνού» όπως έχουν εκτιμήσει ερευνητές του φαινομένου Γιουροβίζιον, απαντά με ένα ονειρικό «ειρηνικό» τραγούδι, που μιλάει για «προσευχές υπέρ της ίασης» («A Million Voices» –Ενα εκατομμύριο φωνές).

Η ισραηλινή τηλεόραση στέλνει τον μικρότερο διαγωνιζόμενο –ηλικίας 16 και μισό –Ναντάβ Γκεντί που, εν ώρα μαχών και τζιχαντιστών, αρχίζει να αφηγείται στη μάνα του τον πόνο από τον χωρισμό του. Καταλήγει να χορεύει το «Golden Boy» καλώντας «Ελα να σου δείξω το Τελ Αβίβ» με εικόνες, στο βιντεοκλίπ, και από το διάσημο πλέον ανά την υφήλιο Gay Parade –Παρέλαση Ομοφυλόφιλης Περηφάνιας, αν θέλετε –της πόλης του, το οποίο μεθοδικά επί χρόνια ανέπτυξε ως τουριστικό πόλο έλξης η πατρίδα του ύστερα και από τις νίκες της ισραηλινής τηλεόρασης και της πολυσυζητημένης τρανσέξουαλ Ντάνα Ιντερνάσιοναλ.

Το Σάββατο 23 Μαΐου μαζί με «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» θα κυκλοφορήσει η ειδική έκδοση «Eurovision, 60 χρόνια ιστορία: Σεξ, χρήματα και πολιτικές αλχημείες», που φωτίζει τα παρασκήνια του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού διαγωνισμού τραγουδιού, χαρτογραφεί τα αποτελέσματα 60 χρόνων και καταγράφει όλες τις ελληνικές συμμετοχές.