Νικητές ή ηττημένοι; Δεν έχει σημασία. Το ζήτημα είναι ότι νικητής βγαίνει η θεατρική πράξη και η κοινωνική ένταξη προσφύγων (προσοχή: προσφύγων, κυνηγημένων στις χώρες τους, φυγάδων του θανάτου –διότι έχουμε εθιστεί στο στερεότυπο «μετανάστης») σε μια θεατρική οικογένεια. Η συνεχής και συνεπής δουλειά της Γιολάντας Μαρκοπούλου και του Station Athens το αποδεικνύει. Και θα το δείξει στο Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260, 3-4 Ιουνίου) με το «Είμαστε οι Πέρσες!». Βασισμένο σε στιγμιότυπα από την αισχύλεια τραγωδία αλλά και τις «Ικέτιδες», τα οποία εμφορούν με τα βιώματά τους –από την Αμυγδαλέζα και όχι μόνον –οι ηθοποιοί (ναι, εκτός εισαγωγικών, καθώς ήθος ποιείται) της ομάδας από το Αφγανιστάν, το Μπανγκλαντές, το Πακιστάν, 25-35 ετών: ο Χασάν, ο Ρεζά, ο Χαλίλ, ο Αϊντίμ, ο Λευτέρης, ο Τζαβάντ. Η Γιολάντα Μαρκοπούλου μού θυμίζει ότι ειδικά οι σιίτες Χάζαροι, αν επιστρέψουν στην πατρίδα τους, αν δεν καταλήξουν στο απόσπασμα, θα στρατολογηθούν και θα σκοτωθούν. Ολα, εδώ, ξεκίνησαν με ένα εγχείρημα art thepary, τη θεραπεία μέσα από την τέχνη. Την ένταξη σε σύνολο. Ολα πήραν τον χρόνο τους στη μικρή αυτή κοινότητα, που στηρίζει η ΜΚΟ Αμάκα. Οι αποκαλύψεις, οι μαρτυρίες, το ξέσπασμα αυτών, των συνανθρώπων μας.

Οταν βουλιάζει η βάρκα. Πρώτο δείγμα ένα μίνι δρώμενο δρόμου το 2013 κι έπειτα το Ε_ΦΥΓΑ το 2014. Κάπου εκεί ήρθε για τη σκηνοθέτρια «η φοβερή ανακάλυψη: η ενέργεια και η παιδικότητα που έβγαλαν αυτοί οι άνθρωποι που, σαν παιδιά, δεν είχαν τη δυνατότητα να παίξουν». Και, τώρα, ήρθε η ώρα να πλησιάσουν τις αρχαίες τραγωδίες. Τα θέματα που θίγουν. Δεν υπάρχει η έννοια της νίκης ή της ήττας. Είναι τα περιστατικά που φωτίζονται: η στιγμή του ναυαγίου, η ώρα που χάνονται στη μάχη, η ημέρα που κατακτάς ένα όνειρο. Δεν είναι τόσο σημερινά όλα αυτά; Η εξάδα των ερμηνευτών, ζηλευτή. Και στον συντονισμό της. Ετσι έχει κερδηθεί εκ των προτέρων το παιχνίδι, πέρα από την επικοινωνία με το κοινό. «Το να συμβιώνεις στη σκηνή ίσον να συμβιώνεις και στη ζωή» παρατηρεί η γυναίκα που δουλεύει πέντε χρόνια μαζί τους. Είναι λίγο αυτό;

Στον θάλαμο, αδέλφια μου, στον θάλαμο. Η ίδια προχωράει σε μία –ακόμη –θεατρική πρωτιά. Στο ανέβασμα της ζοφερής πρώιμης νουβέλας του Aντον Τσέχοφ «Θάλαμος αρ. 6», στη μετάφραση του αξέχαστου Αρη Αλεξάνδρου. Στο έργο, που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ρούσκαγια Μισλ», ένας γιατρός ψυχιατρικής κλινικής καταλήγει τρόφιμος, σπρωγμένος από το Σύστημα, το οποίο «από την όρεξη που έχεις να πράξεις σε σπρώχνει στην απραξία», όπως το θέτει η Γιολάντα Μαρκοπούλου ενώπιον του ανεβάσματος (στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, από 6 Μαΐου) με τους Νίκο Γιαλελή, Νίκο Κυριακίδη, Μιχάλη Μουλακάκη, Παναγιώτη Παναγόπουλο. Σε παραγωγή της Polyplanity, που φέρει στους ώμους της και την «Ιλιάδα» και τον «Γάμο του Φίγκαρο» κατά Στάθη Λιβαθινό και τον «Βυσσινόκηπο» κατά Νίκο Καραθάνο.

Ετοιμασίες. Πολλά ετοιμάζονται στο Πάνθεον, ακούω. Και κυρίως το χρεωστούμενο «Βίκτωρ, Βικτόρια», σε σκηνοθεσία Απόλλωνα Παπαθεοχάρη. Μόνον που δεν θα είναι η Μαρία Ναυπλιώτου η Τζούλι Αντριους της παράστασης, αλλά η Εβελίνα Παπούλια. Οπως στο Εμπορικόν ετοιμάζεται ο «Χορός του θανάτου» του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, από τον Δημήτρη Καταλειφό, μαζί με τη Φιλαρέτη Κομνηνού.

Πουτσίνι και Καζαντζίδης. Μεγάλο το χάσμα, είπατε; Οχι, αν έχεις το υμνημένο –εκτός συνόρων –ταλέντο του Κωνσταντίνου Τσαχουρίδη (για τη φωνή του οποίου ο Βρετανός Τζον Τάβενερ έγραψε το «Μοιρολόι για την Αλωση της Κωνσταντινούπολης») και τη δεξιοτεχνία του αδελφού του Ματθαίου Τσαχουρίδη (με λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό και την εποπτεία, από κοινού, του 21ου Διεθνούς Βυζαντινού Συνεδρίου στο Λονδίνο) στην ποντιακή λύρα, την ουζμπεκική και την περσική, στο αφγανικό ρεμπάμπ, σελαούτο, μπουζούκι, ούτι και βιολί! Απόδειξη, η συναυλία «Ψυχή και σώμα» (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 9 Μαΐου), που θα γεφυρώσει με ταλέντο το «χάσμα» μεταξύ Τσαϊκόφσκι και ελληνικής παράδοσης. Είναι εποχή για γέφυρες!

Πλησίστιοι «κάκτοι»

Με τη θετική την έννοια δείτε τους κάκτους του τίτλου. Που κεντρίζουν, αν μη τι άλλο, το ενδιαφέρον. Καθώς πλησίστιο το Θέατρο του Νέου Κόσμου του δραστήριου Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου (φωτογραφία) ετοιμάζεται για την ερχόμενη σεζόν. Πρώτη στο μενού η κωμωδία, για την κρίση, του Καταλανού Ζόρντι Γκαλθεράν, «Το δάνειο», σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, στην οποία ο ίδιος θα σκηνοθετήσει τους Γιάννη Σαρακατσάνη (μαθητής του Γιώργου Κιμούλη και ιδρυτής της ομάδας AbOvo) και Μιχάλη Οικονόμου (Βραβείο Χορν για «Το σφαγείο» και γνωστός από τη διαφήμιση Stoiximan). Επειτα, οι επαναλήψεις των επιτυχημένων: «Τα παράσιτα» με τις Κόρα Καρβούνη και Ιωάννα Κολιοπούλου και «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου» με την Ελένη Ουζουνίδου. Το κλου είναι το εγχείρημα, για 14η χρονιά, της κινητής μονάδας για νοσηλευόμενα παιδιά, με την παραγγελία στον Ευγένιο Τριβιζά του 45λεπτου – και σε «διευρυμένη» μορφή, για τη σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου – «Ο κλέφτης των εφτά κάκτων», με τους Σταύρο Ζβήγκο, Κατερίνα Μαούτσου και Θοδωρή Σκυφτούλη (γιος του Νώντα), σε σκηνοθεσία Παντελή Λεντάκη. Αυτά, μετά τον all-star «Αίαντα» του Θεοδωρόπουλου στην Επίδαυρο και αλλού, με τη συμμετοχή αρκετών από τους παραπάνω.

Το τέρας κάνει την αντίστιξη

Το θέμα – και δημοσιογραφικά – ήταν εκεί. Στην Πειραιώς 260. Στον σαιξπηρικό «Βασιλιά Ληρ» του Γιώργου Κιμούλη, κατά Παντούρ. Τέτοια συρροή νεανικού κοινού! Ενθουσιώδους. Να απολαμβάνει αυτό το τέρας της σκηνής που παλεύει με τα κύματα (και της παραγωγής) και μας θυμίζει τι θα πει Ηθο-ποιός: φως! Προτού κινήσει για το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και επιστρέψει πιθανότατα στο Ηρώδειο. Κρατώ την ατάκα της πτώσης: «Εγώ είχα από κάπου να πέσω. Εσείς;».