Για 128.020 ευρώ πουλήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης από τον οίκο Christie’s στο Λονδίνο η επιτύμβια στήλη του 4ου π.Χ. αιώνα, η οποία σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού έχει αφαιρεθεί από αρχαίο νεκροταφείο της Χαλκίδας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η τιμή εκκίνηση της ήταν τα 40.000 ευρώ. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ένας από του μειοδότες «ήταν αναμενόμενο ένα τόσο σημαντικό αρχαίο αντικείμενο να φτάσει σε αυτή την τιμή. Ειδικά μετά την δημοσιότητα που πήρε το θέμα».

Το Υπουργείο είχε ζητήσει από τον οίκο να αποσύρει την επιτύμβια στήλη από τη δημοπρασία.

Η «Δωριά Ποσειδωνίου», όπως είναι γνωστή η στήλη, έχει αφαιρεθεί από αρχαίο νεκροταφείο της Χαλκίδας. Ο οίκος δημοπρασιών υποστηρίζει ότι η δημοπρασία έγινε με κάθε νομιμότητα και σύμφωνα με τον βρετανικό νόμο καθώς το αντικείμενο ανήκε σε ιδιωτική γαλλική συλλογή.

Οι ελληνικές Αρχές επισημαίνουν ότι υπάρχουν αποδείξεις πως η στήλη έχει καταγραφεί σε ελληνικό έδαφος μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και συνεπώς όπως τονίζουν η εξαγωγή του ήταν παράνομη.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Τετάρτη (πριν την πώληση), το Υπουργείο ανέφερε τα εξης:

«Το Υπουργείο Πολιτισμού, δια της αρμόδιας Διεύθυνσής του, παρακολουθεί συστηματικά τις δημοπρασίες πολιτιστικών αγαθών και, στις περιπτώσεις όπου τεκμηριώνεται νομικά η παράνομη εξαγωγή από τη χώρα κάποιου δημοπρατούμενου αντικειμένου, προβαίνει σε όλες τις νόμιμες ενέργειες.

Στο πλαίσιο αυτό, η αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, έχει προβεί σε ενέργειες με τις οποίες αιτείται την απόσυρση επιτύμβιας στήλης από τη Χαλκίδα του 4ου αι. π.Χ – η οποία δημοπρατείται από τον Οίκο Christie’s στο Λονδίνο – και βρίσκεται εν αναμονή της απάντησης του Οίκου στην τελευταία σχετική της επιστολή.

Σημειώνεται ότι η απόσυρση πολιτιστικού αγαθού από δημοπρασία μπορεί να γίνει μόνον εφόσον υπάρχουν αδιάσειστα νομικά επιχειρήματα που αποδεικνύουν παράνομη ενέργεια».

Η απάντηση του οίκου

«Οι ελληνικές Αρχές έχουν έρθει σε επαφή μαζί μας σχετικά με την στήλη «Δωριά Ποσειδωνίου». Έχουμε λάβει σοβαρά υπόψη μας τις πληροφορίες που μας έδωσαν. Με βάση, όμως, τις δικές μας έρευνες και σύμφωνα με τον βρετανικό νόμο, είμαστε πεπεισμένοι ότι η δημοπρασία μπορεί να συνεχιστεί κανονικά. Γι’ αυτό το λόγο δεν έχουμε αποσύρει το συγκεκριμένο αντικείμενο».

Αυτή είναι η απάντηση του οίκου Christie’s στο ΑΠΕ – ΜΠΕ σχετικά με τη δημοπράτηση της επιτύμβιας ενεπίγραφης στήλης «Δωριά Ποσειδωνίου» η οποία πραγματοποιείται την Τετάρτη στο Λονδίνο.

Το εν λόγω αντικείμενο έχει αφαιρεθεί από αρχαίο νεκροταφείο της Χαλκίδας και ο οίκος υποστηρίζει ότι ανήκει σε ιδιωτική γαλλική συλλογή που το απέκτησε πριν από το 1994.

Οι ελληνικές Αρχές, όμως, επισημαίνουν ότι υπάρχουν αποδείξεις πως αυτό έχει καταγραφεί σε ελληνικό έδαφος μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος και συνεπώς, όπως τονίζουν, η εξαγωγή του είναι παράνομη.

Αξιοσημείωτο είναι, πάντως, ότι από την σημερινή δημοπρασία αρχαιοτήτων έχουν ήδη αποσυρθεί τέσσερα άλλα αντικείμενα, μετά από έρευνα του δρος Χρήστου Τσιρογιάννη σε συνεργασία με την Ιντερπόλ και τις ιταλικές αρχές.

Πρόκειται για τρία αρχαία ελληνικά αγγεία και μια ετρουσκική κεφαλή όλα ιταλικής προέλευσης. Η αξία αυτών των αντικειμένων ξεπερνάει τις 100.000 στερλίνες.

Ο δρ Χρήστος Τσιρογιάννης είναι ερευνητής στο πανεπιστήμιο της Γλασκόβης διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Ειδικεύεται στα παράνομα διεθνή δίκτυα αρχαιοτήτων και είναι μέλος του κέντρου μελέτης εγκλήματος και δικαιοσύνης στο τμήμα διεθνούς διακίνησης πολιτιστικής κληρονομιάς ( Trafficking in Culture).

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τόνισε πως «δεν αποτελεί πλέον έκπληξη ότι ο οίκος δημοπρασιών Christie’s επιχειρεί για άλλη μια φορά να δημοπρατήσει αρχαιότητες με αμφίβολη ή ανύπαρκτη νόμιμη προέλευση».