Για κάποιον πολύ νεότερο η εκδήλωση έμοιαζε με ταξίδι σε ένα παρελθόν όχι αναγκαστικά ιδανικό, αλλά πάντως περιπετειώδες: «παλιοσειρές» της δημοσιογραφίας και των τεχνών (όπως οι Γιώργος Ρωμαίος, Σταύρος Ψυχάρης, Παναγιώτης Τέτσης, Βασίλης Βασιλικός), που χαιρετούσαν παλιούς γνώριμους, ο τρίποδας που στήριζε παλιά πρωτοσέλιδα, οι ψιθυριστές ιστορίες για το πώς ένα άρθρο είχε πάρει μια εκδίκηση, δεν άφηναν αμφιβολία. Ο τιμώμενος, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και της Αριστεράς, διευθυντής των «ΝΕΩΝ» από τις αρχές του 1960 μέχρι το 1975, ο άνθρωπος που στις δημοσιογραφικές κινητοποιήσεις της άνοιξης του 1975 συντόνισε το απεργιακό φύλλο της «Αδέσμευτης Γνώμης», ο ιδρυτής του περιοδικού «Θέατρο» και ο αλλοτινός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου είχε, αν μη τι άλλο, ζήσει πολλά. Ηταν επόμενο, λοιπόν, που ο Κώστας Νίτσος μπήκε στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ καταχειροκροτούμενος.

Οι ομιλητές χρησιμοποίησαν τον υπερθετικό βαθμό. Τα «αταλάντευτος», «ακέραιος», «με πλούτο γνώσεων» ή «χαμογελαστός» ήταν μερικοί μόνο από τους χαρακτηρισμούς της προέδρου της Ενωσης Συντακτών Μαρίας Αντωνιάδου.

Ο «Αστερίσκος», όπως ήταν το όνομα της στήλης του, μπορούσε, σύμφωνα με τη γραμματέα του Μορφωτικού Ιδρύματος Φανή Πετραλιά, «να καταβαραθρώσει ή να κάνει μεγάλο ένα πολιτιστικό γεγονός». Οι λόγιοι και δημοσιογράφοι των οποίων θα μπορούσε να θεωρηθεί συνεχιστής ήταν, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, «ο Νιρβάνας, ο Τερζάκης, ο Παπαδιαμάντης, ο Χουρμούζιος».

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος είχε μεταξύ άλλων να καταθέσει μια εικόνα («έβγαινε στον διάδρομο των «ΝΕΩΝ», έβριζε τους συνταγματάρχες και στον συντάκτη που πήγαινε για τη σφραγίδα της λογοκρισίας φώναζε: «Χέσ’ τους!»») και ένα κατόρθωμα («όπως έλεγε κι ο Μίκης, «αν δεν υπήρχε ο Νίτσος δύσκολα τα τραγούδια μου θα έφταναν στο λαό»»). Ο σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου ομολόγησε ότι οδηγήθηκε στην τέχνη του μέσα και από την ανάγνωση του «Θεάτρου», ενώ ο Κώστας Γεωργουσόπουλος παρατήρησε ότι ενώ άργησε να ιδρυθεί τμήμα θεατρικών σπουδών, «ο Κώστας Νίτσος ίδρυσε μια έντυπη σχολή».

Το αποτύπωμα φυσικά που θα ήθελε να έχει η προς τιμήν του βραδιά το έδωσε ο πρωταγωνιστής της: «Ο έντυπος Τύπος δεν έχει να φοβάται τα ηλεκτρονικά μέσα, που καλώς υπάρχουν. Παλιά όμως οι εφημερίδες έβγαιναν από ανθρώπους που είχαν αγωνιστεί για έντιμη και καθαρή δημοσιογραφία. Σήμερα τη θέση τους έχουν πάρει όργανα της κεφαλαιοκρατίας που ενδιαφέρονται να πλουτίσουν».

Το απεργιακό φύλλο

Τον Απρίλιο του 1975 και ως απάντηση στην άρνηση των εκδοτών να υπογράψουν συλλογικές συμβάσεις, οι δημοσιογράφοι κηρύσσουν απεργία. Οι εφημερίδες δεν κυκλοφορούν για δεκαπέντε ημέρες μέχρι που η Ενωση Συντακτών εκδίδει ένα και μοναδικό απεργιακό φύλλο της «Αδέσμευτης Γνώμης». Οι εκδότες υποχωρούν. «Μεγαλύτερη τιμή στη σταδιοδρομία μου», δήλωσε ο Κώστας Νίτσος, «ήταν που το σώμα των δημοσιογράφων μού ανέθεσε τη διεύθυνση αυτού του φύλλου».

Τελευταία Νέα