Την ώρα της συνάντησής μας η Ελένη Καραΐνδρου κρατάει στα χέρια της ένα ακόμη «χρέος που αναβλήθηκε για πολλά χρόνια», όπως σημειώνει η ίδια στο εσώφυλλο του άλμπουμ. Πρόκειται για ένα βιβλίο με 2 CD που περιλαμβάνουν όλες τις ανέκδοτες και πρωτότυπες συνθέσεις της για την τηλεόραση, ένα είδος που ξεχνούν (ή και υποτιμούν;) ακόμη και οι πιο αφοσιωμένοι ακροατές της. Στη «Μουσική για τη μικρή οθόνη» περικλείεται το σύνολο των δημιουργιών της από το 1976 έως το 1989 για έργα και σειρές εμπνευσμένα από μεγάλες στιγμές της ελληνικής λογοτεχνίας. Μοιάζει σαν «επιχείρηση διάσωσης και μνήμης» του μουσικού της υλικού, όπως εκείνο που έντυσε τη «Λωξάντρα» (σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου, βασισμένη στο βιβλίο της Μαρίας Ιορδανίδου), τον «Πατούχα» (του Αλέξη Δαμιανού, βασισμένο στο βιβλίο του Ιωάννη Κονδυλάκη) ή την τηλεταινία «Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξανδρε» (του Γιάννη Σμαραγδή).

Με αγωνία άρχισε να ψηφιοποιεί – με δικά της έξοδα – τις μουσικές αυτές τις οποίες έγραψε για να «ντύσουν» τα σίριαλ της τηλεόρασης όταν ακόμη το μέσο στην Ελλάδα βρισκόταν στα σπάργανά του. Η Ελένη Καραΐνδρου, έχοντας την ασφαλή απόσταση των 38 ετών από την πρώτη της δημιουργία – και όχι 48 όπως έγραψε «κατά λάθος» στο εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει την έκδοση που κυκλοφορεί -, παραδέχεται πως όταν συνέθετε τις μελωδίες αυτές, δεν το έκανε με την ίδια λαχτάρα και όρεξη που τη διακατείχαν όταν έγραψε μουσική για τον κινηματογράφο.

Η πρώτη επαφή της συνθέτριας με τη μικρή οθόνη έγινε το 1976 με τη μεταφορά της «Γαλήνης» του Ηλία Βενέζη, σε σκηνοθεσία Κώστα Λυχναρά. Είχε ήδη δώσει το δείγμα γραφής της μέσα από την ταινία του Τάκη Κανελλόπουλου «Το χρονικό μιας Κυριακής» (1975). Οπως λέει η ίδια: «Εκείνο που μου έδινε χαρά τότε και με κινητοποιούσε ήταν η επαφή που είχα με τους συγγραφείς – γιατί στηρίζονταν στην ελληνική λογοτεχνία τα έργα – και τους σκηνοθέτες. Δεν ήξερα πώς γίνεται αυτή η δουλειά! Δεν γνώριζα ότι δεν ακολουθείται η ίδια διαδικασία με την κινηματογραφική παραγωγή». Ηταν η εποχή κατά την οποία η μικρή οθόνη ζωντάνευε ένα από τα πιο εμβληματικά έργα του μεγάλου συγγραφέα. Οπως λέει η ίδια, στην πρώτη της αυτή απόπειρα εξέφρασε όλη της την αγάπη για τον Βενέζη αλλά και τη συγκίνηση που δημιουργούσε το έργο του. «Ομως ακούγοντάς τα τώρα διαπιστώνω ότι σε αυτά τα έργα υπάρχει ένας δρόμος που είχα βρει. Το ίδιο γούστο και η ίδια αίσθηση με κυνηγάνε από τότε. Πάνω σε αυτή τη γραμμή συνεχίζω και πατάω».

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. Ομως, 19 χρόνια μετά την τελευταία κατάθεσή της στην τηλεόραση, το 1989, με τη σειρά «Το κεφάλι της γάτας» του Δημήτρη Σταύρακα, το οποίο στηρίχθηκε στο βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη, το 2008 ήρθε η στιγμή να ανανεώσει τη σχέση της με τη μικρή οθόνη, αλλά και να «αποκαταστήσει» το συναισθηματικό της φορτίο. «Μόνο μέσα από το σίριαλ «Δέκα» του Καραγάτση, που σκηνοθέτησε η Πηγή Δημητρακοπούλου, αισθάνθηκα την απόλυτη πληρότητα. Ξέρω ότι είναι δύσκολο να το ξαναζήσω αυτό γιατί δεν γίνονται πια τέτοιες δουλειές που να στηρίζονται στη λογοτεχνία. Θα ήθελα να συνεργαστώ ξανά με την Πηγή ή με μια ανάλογης ποιότητας σκηνοθέτιδα».

Τη μουσική από το εν λόγω σίριαλ δεν συμπεριέλαβε, εξηγεί, στην τελευταία έκδοση που περιλαμβάνει τις τηλεοπτικές συνθέσεις της, διότι έχει ήδη κυκλοφορήσει από την εταιρεία της, την ECM. Αλλη μια αφορμή για να αναφερθεί με ενθουσιασμό στον δημιουργό και διευθυντή της γνωστής δισκογραφικής Μάνφρεντ Αϊχνερ. Ανήκει, όπως λέει, στον κύκλο των ανθρώπων που όχι μόνο συνέβαλαν στην πορεία της, αλλά την καθόρισαν και ως μουσικό. «Αν με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο κατάφερα να ζήσω ένας είδος ενδοσκόπησης, με τον Αϊχνερ «πλούτισα» εσωτερικά και άλλο. Είναι ένας άνθρωπος με βαθιά κουλτούρα και γνώστης πολλών πραγμάτων, ο οποίος δεν επηρεάζεται από φιοριτούρες – ξέρει να διαχωρίζει το ουσιαστικό από το κάλπικο και το ανούσιο που κυριαρχεί γύρω σήμερα».

Η ΠΡΟΙΚΑ. Αναφέρεται πολλές φορές στην προίκα της, που είναι άνθρωποι, εμπειρίες και συναισθήματα. Για την απόλυτη αίσθηση ελευθερίας που ένιωθε ως φοιτήτρια, εργαζόμενη και μητέρα στο Παρίσι (παρεμπιπτόντως, το τελευταίο παράσημο με το οποίο τιμήθηκε ήταν του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών από τη Γαλλία). «Ενδυνάμωσα εσωτερικά αφού βρέθηκα μπροστά στη γέννηση και την εξέλιξη της τέχνης και της επιστήμης. Ημουν τυχερή γιατί είδα απίστευτες παραστάσεις,όπως το «Le regard du sourt» του Μπομπ Ουίλσον ή το «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» της Αριάν Μνουσκίν». Για την συνάντησή της με τον Γκαρμπάρεκ στον «Μελισσοκόμο» του Θόδωρου Αγγελόπουλου αλλά και για τα παιδικά της χρόνια στο Τείχιο Δωρίδος. «Οταν έβαλα τα χέρια μου για πρώτη φορά στο πιάνο, άρχισα αμέσως να αυτοσχεδιάζω χωρίς να καταλαβαίνω ότι αυτό ήταν στιγμιαία σύνθεση. Εγώ βέβαια εκτόνωνα τα συναισθήματά μου και αντλούσα απέραντη ευχαρίστηση. Αυτή η αίσθηση, ακόμη και τόσα χρόνια μετά, δεν έχει αλλοιωθεί. Ποτέ δεν έκανα επάγγελμα την τέχνη μου. Ισως γι’ αυτό είπα και πάρα πολλά «όχι». Θα μπορούσα να είχα βγάλει πάρα πολλά χρήματα…»

INFO

Η έκδοση «Μουσική για τη μικρή οθόνη, πρωτότυπες ηχογραφήσεις 1976-1989» κυκλοφορεί από τη Μικρή Αρκτο. Περιέχονται συνθέσεις από τη «Λωξάντρα», τη «Γαλήνη», τον «Πατούχα», τους «Κλειστούς δρόμους» του Γιώργου Μιχαηλίδη (βασισμένο στο «Αγριολούλουδο» του Παύλου Νιρβάνα), το «Κεφάλι της γάτας», την τηλεταινία «Το αγαπημένο μας παιχνίδι» του Δημήτρη Σοφιανόπουλου και από το «Η δε πόλις ελάλησεν» του Γιάννη Σμαραγδή, σειρά ντοκιμαντέρ με θέμα τόπους της Ελλάδας μέσα από τη ματιά ποιητών – την Αλεξάνδρεια του Καβάφη, τους Δελφούς του Σεφέρη κ.ά.