Αναζήτηση
Στην οθόνη με τον Ίρβιν Γιάλομ. Σε μία νέα μορφή εμπειρίας. Μετα-συλλογική, ας τολμήσουμε να την αποκαλέσουμε. Όπου χθες το βράδυ στον κινηματογράφο «Δαναός» της Κηφισίας, περίπου 700 άτομα προσκλήθηκαν ή κληρώθηκαν για να παρευρεθούν σε μία ιδιότυπη εκδήλωση. Στη διάρκεια της οποίας ο διάσημος ψυχίατρος και πολυαγαπημένος για τους έλληνες αναγνώστες συγγραφέας Ίρβιν Γιάλομ θα συναντιόταν μαζί τους. Μέσω skype αυτή τη φορά. Και όχι με τη φυσική παρουσία του όπως είχε συμβεί το 2005 στο Χίλτον και το 2009 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Η εκδήλωση στον Δαναό ήταν κάτι μεταξύ συνέντευξης τύπου και ομαδικής θεραπείας. Σε κάθε περίπτωση ήταν μία ιδιότυπη συνάντηση με έναν διανοητή τον οποίο πολλές δεκάδες χιλιάδες αγάπησαν αν κρίνουμε από τους ευπώλητους τίτλους στην Ελλάδα τόσο των επιστημονικών όσο και των λογοτεχνικών έργων του.
Αφορμές στον παρελθόν για την άφιξή του στην Αθήνα είχαν δώσει οι κυκλοφορίες των βιβλίων του «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» και «Στο ντιβάνι» από τις εκδόσεις Άγρα. Ενώ η συνομιλία μέσω skype το βράδυ της Τετάρτης διοργανώθηκε από τον εκδότη της Άγρας Σταύρο Πετσόπουλο και την κινηματογραφική εταιρεία Filmtrade. Σαν ένα είδος αβαν πρεμιέρ της βιογραφικής ταινίας «Ο κήπος του Γιάλομ», της ελβετίδας σκηνοθέτη Σαμπίν Γκίζιγκερ που θα προβάλλεται από τις 11 Δεκεμβρίου στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Το κοινό στην αίθουσα ήταν ένα μείγμα ηλικιών. Στην πλειοψηφία του το αποτελούσαν μάλλον γυναίκες και λιγότεροι άνδρες. Κι αφού προμηθεύτηκαν τα απαραίτητα ακουστικά για την ταυτόχρονη μετάφραση, οι διάφορες συντροφιές απλώθηκαν στην αίθουσα και τον εξώστη. Για να παρακολουθήσουν την εισαγωγική συζήτηση της βραδιάς, μεταξύ του εκδότη και των μεταφραστών του Γιάλομ , ψυχαναλυτών Γιάννη Ζέρβα και Ευαγγελίας Ανδριτσάνου, οι οποίοι μίλησαν για έναν κυνηγό προσωπικών ιστοριών, ο οποίος επιδιώκει την προσωπική σχέση με τον συνομιλητή του και για έναν διανοητή συγγραφέα ο οποίος στα γλυστρήματα απλότητας του λόγου του βρίσκεται η σαφήνεια της ερμηνευτικής του ικανότητας να αποδίδει με κατανοητό τρόπο επιστημονικές έννοιες.
Μετά από αυτήν την προθέρμανση του κοινού , για να μπει στο κλίμα της ζωής και του τρόπου που σκέφτεται ο Ίρβιν Γιάλομ, η βραδυνή αθηναϊκή ώρα έγινε η κατάλληλη στιγμή για πρωινή σύνδεση με το Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια. Η κινηματογραφική οθόνη φωτίστηκε και το πλάνο έδειξε τον Ίρβιν Γιάλομ στο γραφείο της οικίας του. Με φόντο τα γεμάτα βιβλία ξύλινα ράφια της εντοιχισμένης βιβλιοθήκής του. Λίγο πριν ξεκινήσει να απαντά στις δημοσιογραφικές ερωτήσεις έστρεψε την κάμερα του υπολογιστή του προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στιγμιαία η θέα των βιβλίων του σκεπτόμενου ενοίκου χάθηκε. Μία μεγάλη τζαμαρία άνοιγε προς έναν φωτεινό κήπο με δέντρα στα χρώματα του φθινοπώρου. Το ιδανικό σκηνικό ηρεμίας για μία ζωή αφιερωμένη σε σκέψεις για την ανθρώπινη ύπαρξη…
Το απόσταγμα τους πέρασε στις απαντήσεις των ερωτήσεων μας τις οποίες μοιράστηκε με τους θεατές του:
Για την αγάπη:
«Το πάθος εξανεμίζεται. Το είδος που εγώ αποκαλώ αγάπη είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλώνουμε. Το να παραμείνεις ερωτευμένος είναι πιο δύσκολο από το να ερωτευτείς. Πρέπει όμως να βρεις τον ενδιαφέροντα άνθρωπο και να έχεις κοινά ενδιαφέροντα μαζί του».
Για τον πόνο του θεραπευτή να συναισθάνεται τα «σκοτάδια» των ασθενών του:
«Όταν πριν από πολλά χρόνια έκανα συνεδρίες με ασθενείς σε προχωρημένα στάδια καρκίνου συνειδητοποίησα ότι γινόμουν ανήσυχος, είχα εφιάλτες στον ύπνο μου. Επηρεαζόμουν σε βαθμό που χρειάστηκε να ξαναμπώ ο ίδιος σε ψυχαναλυτική θεραπεία έτσι ώστε να είμαι σε θέση να μένω μόνος μαζί τους και να τους βοηθώ να ξεπερνάνε τον φόβο του θανάτου».
Για τη θεραπεία του ασθενή:
«Κανένας μας δεν μπορεί να θεραπεύσει κανένα. Η συμφωνία του θεραπευτή με τον ασθενή του είναι να τον βοηθήσει να αντιμετωπίζει τα προβλήματά του, αφού πρώτα τα κατανοήσει».
Το μάθημα της ζωής του:
«Νιώθω προνομιούχος που πέρασα από αυτό το επάγγελμα. Τώρα πια απέχω από τις συνεδρίες με ασθενείς γι αυτό μου μένει χρόνος για γράψιμο , για περιπάτους με τη σύζυγό μου, για μαθήματα σκάκι. Ξέρετε, μου αρέσει τα απογεύματα να παίζω σκάκι με επαγγελματίες . Όταν ήμουν νέος οι ρυθμοί μου ήταν πιο έντονοι. Οι καταδύσεις που έκανα κάποτε έχουν αλλάξει σε βόλτα με ποδήλατο. Μια ήσυχη ζωή με απλά πράγματα».
Η ταινία «Ο κήπος του Γιάλομ»
Είναι κάτι περισσότερο από μια κλασική βιογραφία. Είναι ένα ταξίδι, μια υπαρξιακή διαδρομή στα επίπεδα του ανθρώπινου νου, με συνταξιδιώτη μας τον Δρα Γιάλομ, τις θεμελιώδεις ιδέες και τη σοφία του. Κατά τη γνώμη του Γιάλομ, οι εσωτερικές συγκρούσεις που μας βασανίζουν δεν οφείλονται μόνο στη μάχη με τα ατίθασα πάθη μας και τις εσωτερικευμένες τραυματικές αναμνήσεις μας, αλλά οφείλονται επίσης στην αντιπαράθεσή μας με τους βασικούς όρους της ύπαρξης, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου, της αναζήτησης για το νόημα της ζωής, της απομόνωσης και της ελευθερίας. Μπορεί όλοι να έχουμε υπαρξιακά ζητήματα, όμως πολλοί ασθενείς έχουν άμεσα πιεστικά ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις. Πολλοί δεν είναι σε θέση να αναπτύξουν πλούσιους και ανθεκτικούς δεσμούς, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για πλήρη και συνειδητοποιημένη ζωή. «Αυτό που μας θεραπεύει», λέει ο Γιάλομ, «είναι τελικά η σχέση». Στο έργο του, ως εκ τούτου, αναζητά την ενσυναίσθηση, τη φροντίδα, τη βαθιά σύνδεσή του με τους ασθενείς του.
