«Τα θαύματα»: Η ευρωπαϊκή συνύπαρξη δεν είναι, ούτε υπήρξε ποτέ, ειρηνική. Αγωνία που έπρεπε πρώτα να υπογραμμίσει μια αναπόφευκτη οικονομική κρίση, ούτως ώστε να μεταγραφεί και σε φιλμ: Μπορεί η «Ιντα» (που σκίζει στα ταμεία), οι νορβηγογερμανικές «Διπλές ζωές» και τα σημερινά «Θαύματα» της Γερμανοϊταλίδας Αλις Ρορβάχερ να δείχνουν, εκ πρώτης όψεως, ταινίες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, ανιχνεύουν όμως τις ραφές της ίδιας αιμορραγούσας πληγής.

Στην ιταλική επαρχία, κάπου μεταξύ Λάτσιο και Τοσκάνης, μια οικογένεια που ομιλεί στην τοπική διάλεκτο, αλλά εκδηλώνει τον θυμό της στα γαλλικά και στα γερμανικά (ήδη οι σημάνσεις της παραπάνω παραγράφου είναι, και εδώ, ξεκάθαρες), προετοιμάζεται για τον ερχομό ενός τηλεοπτικού συνεργείου (εδώ και η πολυδιαφημισμένη παρουσία της Μόνικα Μπελούτσι). Ερχεται για τις ανάγκες του παιχνιδιού «Τα θαύματα», όπου οι αγροτικές οικογένειες της περιοχής αναλαμβάνουν να διαφημίσουν το προϊόν τους προσφέροντας προς τέρψιν των τηλεσκηνοθετών και ένα μικρό «ιδιόχειρο» σόου: ουσιαστικά, ο πιο γελοίος κερδίζει –και μια νίκη θα μπορούσε να σώσει καθεμιά εκ των οικογενειών από την οικονομική καταστροφή.

Η Ρορβάχερ γνωρίζει πολύ καλά τη διαφορά ανάμεσα στο φυσικό και στο ρεαλιστικό: το πρώτο καταγράφεται, το δεύτερο προκύπτει. Και εκείνη, κρατώντας τις απαραίτητες ισορροπίες, «συντονίζεται» στο τελευταίο μέρος του φιλμ με εκείνη την πολύ ιδιαίτερη συχνότητα που ενώνει παραμύθι και πραγματικότητα –πιστή δηλαδή σε μια παράδοση που κρατά από τα χρόνια του Ελιο Πέτρι και, κυρίως, των αδελφών Ταβιάνι. Δικαίως τιμημένα με το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, «Τα θαύματα», εξόχως φωτογραφισμένα από την Ελέν Λουβάρ (υπεύθυνη και για την «Ξενία» του Πάνου Κούτρα), καλύπτουν προσεκτικά τα σεναριακά τους κενά εκτινάσσοντας στη σφαίρα του μύθου ένα ρέκβιεμ για μια Ευρώπη που χάνεται. Ενα φιλμ πικρό, καθώς απεικονίζει το θλιβερό «σήμερα». Και γεμάτο ελπίδα, όπως κάθε παραμύθι.

Βαθμοί: 7

Ολοι είναι ένοχοι

«Η έκρηξη»: Η ζωή δεν έδωσε στη Μαρία αυτά που της αντιστοιχούσαν και έτσι εκείνη, ασθμαίνοντας και ουρλιάζοντας ταυτόχρονα, παγιδευμένη σε μια παρηκμασμένη χώρα (όχι πως η υπόλοιπη Ευρώπη πάει πίσω), προσπαθεί να εκτονώσει την οργή της με όποιο μέσο μπορεί αλλά και προς πάσα κατεύθυνση. Δύσκολο να μη νοιαστείς, ειδικά όταν ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας (έτη φωτός μακριά από την αυτάρεσκα χαοτική «Χώρα προέλευσης») ανεβάζει επιδέξια τις ταχύτητες μιας καθ’ όλα «κουρδισμένης» αφήγησης: το φιλμ σε αιχμαλωτίζει από το πρώτο μέχρι το τελευταίο πλάνο. Στο τέλος, όμως, απομένει το ερώτημα: Ποια η διαφορά ανάμεσα στην ανεξέλεγκτη οργή της Μαρίας και σ’ αυτήν του (έστω και «κωμικά» στημένου) χρυσαυγίτη Μάκη Παπαδημητρίου; Εκτός κι αν η ταινία επιχειρεί μέσω των χαρακτήρων – συμβόλων να καταγράψει το αδιέξοδο μιας απούσας διαλεκτικής (πράγμα αμφίβολο: το φιλμ ηρωοποιεί ξεκάθαρα την – εξαίρετη – Αγγελική Παπούλια).

Βαθμοί: 5

Χαρούμενοι μετανάστες

«Samba»: Μανιοκαταθλιπτική κοινωνική λειτουργός ερωτεύεται μετανάστη από τη Σενεγάλη. Απλό, απλούστατο, αλλά ποτέ απλοποιημένο, ισορροπώντας χαριτωμένα ανάμεσα στο κοινωνικό δράμα και την κωμωδία που προκύπτει απ’ αυτό – άλλο ένα σουξέ από τους σκηνοθέτες των «Αθικτων» που όμως δεν αγγίζει τα επίπεδα του προηγούμενου φιλμ (αφθονούν οι σεναριακές ευκολίες). Με Σαρλότ Γκενσμπούρ και Ομάρ Σι.

Βαθμοί: 5

Μόνο μεταγλωττισμένο

«Οι πιγκουίνοι της Μαδαγασκάρης»: Αποφασισμένος να μεταλλάξει όλα τα είδη επί της Γης ο σατανικός επιστήμονας Οκτάβιος, αλλά ευτυχώς για εμάς απέναντί του βρίσκονται ο Ρίκο, ο Σκίπερ, ο Κοβάλσκι και ο Στρατιώτης, οι αξιαγάπητοι πιγκουίνοι δηλαδή, σε ένα απολαυστικό spin-off που λειτουργεί περισσότερο στις φαρσικές και λιγότερο στις διδακτικές του στιγμές.

Βαθμοί: 6

Πείραμα

«Ηλέκτρα»: Ονομα νεαρής κοπέλας, ξένη κι εδώ, όσο και παντού – από την Αφρική μέχρι την Ευρώπη. Η δε ταινία του Πέτρου Σεβαστίκογλου ανασυνθέτει μια γνωστή ιστορία σε όρους εξπρεσιονιστικούς, ενίοτε με έμπνευση (σημαντική και η συνδρομή της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη). Οταν όμως η σύνθεση της εικόνας δεν λειτουργεί, έρχεσαι αντιμέτωπος με μια ταινία όπου τα πάντα υπάρχουν απλώς για να αναγγέλλονται.

Βαθμοί: 4

Μπου!

«Ouija: Πίνακας πνευμάτων»: Μετά την αυτοκτονία της καλύτερής της φίλης, μια κοπέλα και η παρέα της αποφασίζουν να παίξουν το σκοταδιστικό παιχνίδι Ouija στην προσπάθειά τους να επικοινωνήσουν με το πνεύμα της νεκρής. Το σασπένς ξεκινά και τελειώνει με το φιλμ – η όλη διαδικασία παραπέμπει περισσότερο σε κούρσα στο τρενάκι του τρόμου. Λειτουργικό, δεν λέω. Αλλά το καλό σινεμά τρόμου λειτουργεί ακόμη κι όταν τα φώτα ανάβουν.

Βαθμοί: 4

Ξεπεσμός

«Drive hard»: Πρώην οδηγός αγωνιστικών αυτοκινήτων αναγκάζεται από μυστηριώδη εγκληματία να γίνει οδηγός για τις ανάγκες μιας ληστείας που τους βάζει στο μάτι κλεφτών κι αστυνόμων. Ταινίες σαν κι αυτές, άγευστες και άχρωμες, ανήκουν στη μικρή οθόνη και μόνο – αλλά, βλέπεις, τα multiplex πρέπει να τραφούν. Καημένε Τζον Κιούζακ!

Βαθμοί: 2

Ολα λάθος!

«Πρόμαχος»: Οι περιπέτειες ενός δικηγόρου που αγωνίζεται για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα αποτελούν την αφορμή για μια τουριστική περιήγηση σε μια Αθήνα μετά την καταστροφή, αλλά και μια κινηματογραφική σπουδή στο κακό γούστο που, ως τέτοια, είναι απολύτως πετυχημένη: σπανίως έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε ένα τόσο ξεχωριστό φιλμ όπου όλα είναι λάθος. Αν, λοιπόν, έχετε πεθυμήσει εκείνη την ασύγκριτη αίσθηση κατάπληξης (και αποσβόλωσης), ο «Πρόμαχος» είναι για σας.

Βαθμοί: 0

Αιώνας αλλαγών (;)

«Palikari»: Βραβευμένο ντοκιμαντέρ όπου η σφαγή του Λάντλοου και η δολοφονία του έλληνα μετανάστη και συνδικαλιστή Λούη Τίκα (Ηλία Σπαντιδάκη), κομβική στιγμή του αμερικανικού εργατικού κινήματος, ενώνει τις ΗΠΑ του 1914 με τις εργατικές και μεταναστευτικές διεκδικήσεις της Ελλάδας του 2014.

Βαθμοί: 6

Αθέατο σίκουελ

«Αφεντικά για σκότωμα 2»: Οι τρεις πρώην υπάλληλοι γίνονται εδώ επίδοξοι επιχειρηματίες που σχεδιάζουν να… απαγάγουν τον ενήλικο γιο του απατεώνα επενδυτή τους για να τον εκβιάσουν. Σίκουελ της γνωστής περσινής επιτυχίας, η δημοσιογραφική προβολή της οποίας δεν πραγματοποιήθηκε εγκαίρως λόγω τεχνικών προβλημάτων.