Το τέλος της δεκαετίας του 1930 δεν ήταν αναγκαστικά χαρούμενη περίοδος. Οποιος κοίταζε πίσω αντίκριζε το ρημαδιό του ’29, ενώ όποιος έβλεπε μπροστά είχε τον Χίτλερ να ακονίζει το μαχαίρι του. Οι καθημερινοί άνθρωποι αναζητούσαν μια φαντασίωση ελπίδας και αυτό το ήξεραν καλά, μεταξύ των άλλων, στην Αμερική οι μετανάστες δεύτερης γενιάς.

Δύο από αυτούς, παιδιά εβραϊκών οικογενειών, επινόησαν έναν ήρωα στα χρώματα της αμερικανικής σημαίας, που με τις υπεράνθρωπες δυνάμεις του βοηθούσε την ανθρωπότητα. Και ήταν τέτοια η επιτυχία του που ο σχεδιαστής Μπομπ Κέιν και ο σεναριογράφος Μπιλ Φίνγκερ, επίσης εβραϊκής καταγωγής, κλήθηκαν να την επαναλάβουν.

Ο Κέιν, έχοντας κατά νου τον Σκάρλετ Πίμπερνελ, τον Ζορό ή τον Δράκουλα, σχεδίασε ένα χαρακτήρα με κοκκινόμαυρη στολή, μάσκα και φτερά που, αντλώντας έμπνευση από το ορνιθόπτερο του Ντα Βίντσι, έφερνε σε νυχτερίδα.

Ο Φίνγκερ πρότεινε καλύπτρα για το πρόσωπο, γκρι χρώμα και μπέρτα, ενώ πρόσθεσε και μια πινελιά από Σέρλοκ Χολμς. Το όνομα «Μπρους Γουέιν» που σκέφτηκε, θα ήταν το επίσημο του ανδρός. Το άλλο, το είχε βρει ήδη ο Κέιν και με αυτό συστήθηκε στο κοινό ο ήρωάς τους τον Μάιο του 1939.

Ρόμπιν και Batgirl

Στις πρώτες ιστορίες του, ο «μεγαλύτερος ντετέκτιβ του κόσμου» δεν είχε κανένα πρόβλημα να σκοτώνει τους κακούς. Η γοητεία του πάντως αρχικά ήταν μεγάλη και μέσα σε ένα χρόνο απέκτησε το δικό του κόμικ, στο οποίο πλέον συμμετείχαν και ο βοηθός του Ρόμπιν ή ο μεγαλύτερος εχθρός του, Τζόκερ.

Οταν ωστόσο το 1954 το μέσο δέχτηκε τη συντηρητική κατηγορία της διαφθοράς της νεολαίας και ο άνθρωπος-νυχτερίδα της ομοφυλοφιλίας, στην παρέα προστέθηκαν η Catwoman και η Batgirl. Οι πωλήσεις βέβαια είχαν αρχίσει ήδη να πέφτουν και ίσως για αυτό ο παραγωγός Μπιλ Ντόζιερ θεώρησε καλό να μεταφέρει τον ήρωα στην τηλεόραση, σε μια σχεδόν κιτς εκδοχή, που διήρκεσε από το 1966 έως το 1968.

Την επόμενη δεκαετία, παρά τις προσπάθειες των Ντένις Ονίλ και Νιλ Ανταμς που είχαν πλέον τη δημιουργική σκυτάλη, μόνο οι πιστοί φαν έβαζαν το χέρι στην τσέπη. Μέχρι που το 1986 ήρθε ο Φρανκ Μίλερ.

Μπάρτον και Νόλαν

Το «The Dark Knight Returns» τον παρουσίαζε να φλερτάρει με το αλκοόλ ή να πασχίζει να επιβάλει τη δική του τάξη. Ηταν η πρώτη ολοκληρωτική προσπάθεια να τεθούν παρόμοια ζητήματα και, έστω, η ουσία τους μεταφέρθηκε εν μέρει και στο «βίαιο αστικό παραμύθι» του Τιμ Μπάρτον το 1989. Η πρώτη ταινία «Μπάτμαν» άνοιξε τον δρόμο ώστε ο χαρακτήρας να γίνει άλλο ένα προϊόν με εκατοντάδες μεταμορφώσεις και ακολουθήθηκε από αρκετές ακόμα: το «Batman Forever» του Τζόελ Σουμάχερ είχε επιτυχία, το «Batman and Robin» όμως ήταν τόσο κακό, που ο σκηνοθέτης αναγκάστηκε αργότερα να ψελλίσει συγγνώμη. Η επόμενη δουλειά ανατέθηκε στον Κρίστοφερ Νόλαν, που παρουσιάζοντας τον Μπάτμαν να διερωτάται για την ηθική των πράξεών του στον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου, έθεσε τον πήχη πιο ψηλά. Η εταιρεία DC από την πλευρά της επανεκκίνησε το 2011 τις ιστορίες όλων των υπερηρώων της, με εκείνη του Μπάτμαν να ανατίθεται κυρίως στον σεναριογράφο Σκοτ Σνάιντερ.
Σε κάθε εκδοχή του βέβαια, ο χρόνος για τον ίδιο τον Μπάτμαν είχε παγώσει την ημέρα που οι ευκατάστατοι γονείς του δολοφονήθηκαν από έναν ληστή μπροστά στα παιδικά μάτια του. Από τότε, ο όρκος «να εκδικηθώ τον θάνατό τους μαχόμενος όλους τους εγκληματίες» θα ήταν το βασικό κίνητρο των πράξεών του. Μια κανονική εμμονή που όμως δεν υποστηριζόταν από υπερφυσικές δυνάμεις.

Ετσι, ο Μπάτμαν το έριχνε στο διάβασμα και στη γυμναστική μεταμφιεσμένος σε πλάσμα της νύχτας, για να σπέρνει τον φόβο στους δεισιδαίμονες κακούς. Ηταν επίσης ζάπλουτος και σκορπούσε τα λεφτά του σε γκάτζετ ή σε κάθε λογής οχήματα. Αυτά συνιστούν ακόμα τη γοητεία του: ενώ ο Σούπερμαν είναι ένας εκτυφλωτικός και ασύλληπτος ημίθεος, τούτος εδώ έχει αιτία της ύπαρξής του το σκοτάδι της πόλης (του Γκόθαμ που αποτελεί σχεδόν ξεχωριστό χαρακτήρα) και δεν είναι 100% απίθανος. Οπως ισχυριζόταν το ντοκιμαντέρ «Ο Μπάτμαν χωρίς μάσκα» του History Channel, πρόκειται για έναν ήρωα που αρέσει γιατί εκφράζει το αρχέτυπο της Σκιάς του Καρλ Γιουνγκ, της κρυφής πλευράς καθενός δηλαδή, αλλά και γιατί έγινε αυτό που έγινε, με σκληρή προσπάθεια. Ενας αυτόκλητος τιμωρός που μέσα του όμως κρύβει ένα πληγωμένο παιδί.

Δεν είναι βέβαιο αν οι θανάσιμες πληγές που προξένησε το 2012 ένας πιστολάς σε μια κινηματογραφική αίθουσα του Κολοράντο που προέβαλλε το «Dark Knight Rises» οφείλονται στην υπερηρωική κουλτούρα της αυτοδικίας. Ενα χρόνο αργότερα εξάλλου ο πιτσιρικάς Μάιλς Σκοτ, λέγεται ότι κατάφερε να αντέξει τις εξαντλητικές χημειοθεραπείες του περιμένοντας να ανακηρυχθεί βοηθός του Μπάτμαν, σε μια τελετή που παρακολούθησε και ο Μπαράκ Ομπάμα.

Οπως και να έχει, ο ήρωας διαθέτει μια δύναμη που η DC τη γνωρίζει, για αυτό και γιορτάζει τα 75χρονά του με ένα σωρό τρόπους και με ένα σωρό φίλους που επίσης πιστεύουν ότι εδώ υπάρχει ακόμα ψωμί. Ειδικά μετά την 11η Σεπτεμβρίου, οπότε οι υπερηρωικές ταινίες πολλαπλασιάστηκαν και η εκδοχή του Κρίστοφερ Νόλαν σχολίασε υπαινικτικά τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, τις «τεχνικές ανάκρισης» ή τη φύση της ανθρώπινης ηθικής, ο Μπάτμαν άρχισε να φαίνεται και πάλι επίκαιρος.

Gotham και εκθέσεις

Πριν από λίγες εβδομάδες λοιπόν, άρχισε να προβάλλεται η αστυνομική σειρά «Gotham» που παρακολουθεί τη γέννηση των χαρακτήρων του σύμπαντος, με καλύτερο μέχρι στιγμής έναν εξαιρετικό και κάπως emo «Πιγκουίνο».

Η Warner Bros διαθέτει τον Νοέμβριο την τηλεοπτική σειρά του ’66, που στο μεταξύ έγινε καλτ, για πρώτη φορά στο εμπόριο. Κάποιες γκαλερί διοργανώνουν σχετικές εκθέσεις, ο Ζακ Σνάιντερ ετοιμάζει την ταινία «Batman v Superman», το Ταχυδρομείο των ΗΠΑ κυκλοφόρησε γραμματόσημα, ενώ η ιστοσελίδα www. batman75.com έχει να παρουσιάσει ένα σωρό ακόμα εκδηλώσεις για τον σκοτεινό ιππότη.

Ο ίδιος μοιάζει να μεταμορφώνεται άλλη μία φορά στο καταλληλότερο για τον 21ο αιώνα μαζικό πολιτιστικό τεχνούργημα. Ακόμα και αν από τις πολλές επανεφευρέσεις του, στο τέλος μπορεί να μην είναι καν ορατός.

Φίλοι ή εχθροί;

Η πρώτη φορά που ο Ανθρωπος-Νυχτερίδα συνεργάστηκε επίσημα με τον κατά ένα χρόνο μεγαλύτερό του Ανθρωπο από Ατσάλι, ήταν το 1952. Το 76ο τεύχος του Σούπερμαν είχε τον υπότιτλο «Η δυνατότερη ομάδα στη γη» και στο εξώφυλλο απεικόνιζε τους δύο υπερήρωες να διαγκωνίζονται για τη διάσωση της Λόις Λέιν.

Η τελευταία συνάντησή τους πάντως έχει οριστεί για το 2016. Τότε βγαίνει στις αίθουσες το «Batman v Superman: Dawn of Justice» σε σκηνοθεσία Ζακ Σνάιντερ, για το οποίο, όπως είναι επόμενο, οι πληροφορίες δίνονται πολύ προσεκτικά. Κυκλοφόρησε ας πούμε μια φωτογραφία που απεικονίζει τον Μπεν Αφλεκ ντυμένο σαν Μπάτμαν (φωτογραφία επάνω), η οποία προκάλεσε αντιδράσεις του τύπου «τα αφτιά είναι πολύ μικρά» και «έχει φουσκώσει σαν γομάρι».

Οι πιο πολλοί πάντως ξίνισαν με την επιλογή του ηθοποιού, την οποία όμως εξήγησε πρόσφατα ο παραγωγός της ταινίας. «Θέλαμε έναν πολύ ώριμο Μπάτμαν» δήλωνε ο Τσαρλς Ρόβεν, «για να τον αντιπαραθέσουμε στον νεαρό Σούπερμαν. Εναν τύπο σκληρό, τραχύ, με σημάδια από τη ζωή, που έχει ζήσει δύσκολα. Εναν τύπο επίσης με μεγάλο παράστημα».

Τελευταία Νέα