Στον γάλλο συγγραφέα Πατρίκ Μοντιανό απονεμήθηκε το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη η Επιτροπή των βραβείων Νόμπελ στη Στοκχόλμη.

«Μου φαίνεται κάπως εξωπραγματικό» είπε ο 69χρονος συγγραφέας σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην έδρα των εκδόσεων Γκαλιμάρ στο Παρίσι, αναφερόμενος στους άλλους γάλλους λογοτέχνες που έχουν βραβευτεί στο παρελθόν.

«Θυμάμαι από την παιδική μου ηλικία (τη βράβευση) του Αλμπέρ Καμύ – ήμουν γύρω στα 12 – και των άλλων. Μου φαίνεται κάπως εξωπραγματικό να συγκρίνομαι με τους ανθρώπους που θαύμαζα», επανέλαβε.

Ο Μοντιανό, ο οποίος πληροφορήθηκε τη βράβευσή του ενώ γευμάτιζε με τη γυναίκα του σε εστιατόριο του Παρισιού, είπε ότι έχει την αίσθηση ότι «γράφει το ίδιο βιβλίο εδώ και 45 χρόνια» και ότι θα ήθελε να μάθει «πώς εξήγησε την επιλογή της» η Σουηδική Ακαδημία. Επίσης, αφιέρωσε το βραβείο στον εγγονό του, που είναι Σουηδός.

Η σχέση με τη Θεσσαλονίκη

Ο 69χρονος Πατρίκ Μοντιανό γεννήθηκε το 1945 στο προάστιο του Παρισιού Μπουλόν-Μπιγιανκούρ. Είναιαπόγονος της γνωστής εβραϊκής οικογένειας της Θεσσαλονίκης, Μοδιάνο.

«Ο παππούς μου γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1867 στη Θεσσαλονίκη. Φαίνεται ότι ήταν αρκετά νέος όταν έφυγε για την Αίγυπτο» έχει πει ο ίδιος.

«Πιστεύω ότι εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια. Ωστόσο, ήταν ο πατέρας του που είχε φύγει από τη Θεσσαλονίκη στα 1880 και είχε εγκατασταθεί στην Αίγυπτο με τα παιδιά του. Ο προ-πάππος μου είχε τέσσερα παιδιά από τον πρώτο του γάμο με την Τζόια Σαράνο. Ο παππούς μου ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία. Και τα τέσσερα γεννήθηκαν πιθανότατα στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, ο προ-πάππος μου παντρεύτηκε για δεύτερη φορά και έκανε άλλα τέσσερα παιδιά, όλα γεννημένα στην Αλεξάνδρεια» αφηγείται ο συγγραφέας, σύμφωνα με τον ιστότοπο themodianos.gr.

Από το 1967 ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο. Είναι ο 15ος γάλλος συγγραφέας που τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Πολλοί τον χαρακτηρίζουν γίγαντα εξαιτίας του ύψους του (είναι 1,98 μέτρα).

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής των Νόμπελ ο Μοντιανό τιμάται για την «τέχνη της μνήμης, χάρη στην οποία ζωντάνεψε τις πιο ανεπαίσθητες ανθρώπινες ιστορίες κι έφερε στο φως τη ζωή στην Κατοχή».

Ο γάλλος συγγραφέας έχει επικεντρώσει σχεδόν το σύνολο του έργου του στο Παρίσι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η Σουηδική Ακαδημία τον χαρακτήρισε τον «Μαρσέλ Προυστ της εποχής μας».

Τα βιβλία του ασχολούνται με τη μνήμη, τη λήθη, την ταυτότητα και την ενοχή και συχνά διαδραματίζονται εν μέσω της κατοχής της Γαλλίας από τους γερμανούς ναζί.

Ο Μοντιανό, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους γάλλους συγγραφείς, έχει τιμηθεί με το μεγάλο βραβείο μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας το 1972, με το βραβείο Goncourt το 1976, με το βραβείο του Ιδρύματος Pierre de Monaco το 1984 και με το μεγάλο βραβείο λογοτεχνίας Paul Morand, για το σύνολο του έργου του, το 2000.

Το γνωστότερο μυθιστόρημά του είναι η Οδός Σκοτεινών Μαγαζιών, με ήρωα τον Ντετέκτιβ Γκυ Ρολάν που πάσχει από αμνησία.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του: «Οδός σκοτεινών μαγαζιών» (Κέδρος), «Κυριακές του Αυγούστου» (Καστανιώτης), «Ντόρα Μπρούντερ» (Πατάκης), «Η χαμένη γειτονιά» (Χατζηνικολή), «Άνθη ερειπίων» (Οδυσσέας), «Το άρωμα της Υβόννης» (Λιβάνης),«Ηταν όλοι τους τόσο καλά παιδιά» (Πόλις, 2004), «Νυχτερινό ατύχημα» (2005), «Στο Café της χαμένης νιότης» (Πόλις, 2008) και «Μικρή Μπιζού» (Πόλις, 2013).

Ακόμα, έχει γράψει το σενάριο για την ταινία του Λουί Μαλ «Επώνυμο: Λακόμπ, Ονομα: Λισιέν» («Lacombe Lucien»). Είχε παίξει στο πλευρό της Κατρίν Ντενέβ στην ταινία «Geneologies of a crime» (1997).

Αλλα έργα του: «La place de l’ etoile», «Livret de famille», «Une jeunesse», «De si braves garcons», «Vestiaire de l’ enfance», «Voyage de noces», «Un cirque passe», «Du plus loin de l’ oubli», «Des inconnues», «Paris tendresse».

Για το Νόμπελ, η Σουηδική Ακαδημία έλαβε 210 υποψηφιότητες.

Διαψεύδοντας τα προγνωστικά – τα οποία δεν τον ανέφεραν καν – ο Μοντιανό άφησε πίσω του τις δημοφιλείς επιλογές των Φίλιπ Ροθ και Χαρούκι Μουρακάμι.

Συγχαρητήρια από τον Ολάντ

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ απηύθυνε «τα πιο θερμά του συγχαρητήρια» στον Πατρίκ Μοντιανό, χαιρετίζοντας σε ανακοίνωσή του «το σημαντικό του έργο που ερευνά τη λεπτολογία της μνήμης και τη περιπλοκότητα της ταυτότητας».

Ο Ολάντ επεσήμανε ότι η βράβευση του γάλλου συγγραφέα «επιβεβαιώνει τη μεγάλη του επιρροή στη λογοτεχνία μας».

Από την πλευρά του ο εκδότης του Μοντιανό, Αντουάν Γκαλιμάρ, τον πήρε τηλέφωνο για να τον συγχαρεί και δήλωσε ότι ο συγγραφέας είναι «πολύ χαρούμενος».

«Μίλησα με τον Μοντιανό στο τηλέφωνο. Τον συνεχάρην και με τη συνηθισμένη σεμνότητά του μου είπε: “είναι περίεργο”. Όμως είναι πολύ χαρούμενος», εξήγησε ο Γκαλιμάρ.

«Ο Μοντιανό γευμάτιζε με τη γυναίκα του σε ένα εστιατόριο όταν έμαθε την είδηση», συνέχισε ο Γκαλιμάρ εκφράζοντας και ο ίδιος την έκπληξή του, χωρίς όμως να κρύβει και τη χαρά του. Ο εκδότης είπε ότι πίστευε ότι θα περνούσαν άλλα 30 χρόνια μέχρι να τιμηθεί κάποιος άλλος γάλλος συγγραφέας, αφού το 2008 είχε βραβευτεί με το Νόμπελ ο Ζαν-Μαρί Λε Κλεζιό.

«Είναι μια μεγάλη έκπληξη για εμάς και μια υπέροχη ημέρα», πρόσθεσε ο εκδότης. «Ελαβα ένα τηλεφώνημα από την Σουηδική Ακαδημία δύο ή τρία λεπτά πριν την επίσημη ανακοίνωση. Με την περίφημη διακριτικότητά του, τον σκέφτομαι (τον Μοντιανό) όταν θα πρέπει να μιλήσει ενώπιον της Σουηδικής Ακαδημίας», πρόσθεσε με ένα χαμόγελο ο Γκαλιμάρ. «Και θα είμαι στο πλευρό του».

Ο Γκαλιμάρ πίστευε ότι «θα χρειαζόταν να περιμένουμε 30 χρόνια προτού ένας άλλος Γάλλος τιμηθεί με το Νόμπελ μετά τον (Ζαν-Μαρί Γκουστάβ) λε Κλεζιό» το 2008.