Ποιο υπολογίζεται να είναι το πιο σημαντικό ταξίδι του Ελύτη στη Μυτιλήνη τόσο για τον ίδιο όσο και για μας τους υπολοίπους, αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο; Αν θα μπορούσε να αποφανθεί κανείς με κάποια βεβαιότητα, θα έλεγε πως το ταξίδι αυτό γίνεται το καλοκαίρι του 1962.

Ιδού ο λόγος: Καλοκαίρι του 1961, επιστρέφοντας ο Ελύτης από την Αμερική, θα μείνει για μερικές μέρες στο Παρίσι και θα συναντηθεί με τον δαιμόνιο έλληνα τεχνοκριτικό Ε. Τεριάντ. Γίνεται μια μακρά συζήτηση μεταξύ τους για την προοπτική να δημιουργηθεί ένα μουσείο με έργα του Θεόφιλου στη Μυτιλήνη –την ιδέα ο Ελύτης την πιστώνει στον Τεριάντ. Επιστρέφοντας ο Ελύτης στην Ελλάδα, στέλνει στον Τεριάντ τοπογραφικά σχέδια σε σχέση με την περιοχή που θα ήταν η καταλληλότερη για την ανέγερση του μουσείου στη Μυτιλήνη. Η επιλογή όμως θα γίνει και από τους δύο ιδίοις όμμασι το καλοκαίρι του 1962 στη Μυτιλήνη. Γράφει ο Ελύτης: «Εφτασε (σημ. ο Τεριάντ) ο ίδιος στην Αθήνα και με πήρε μαζί του στο νησί. Ωραίες μέρες που ανεβοκατεβαίναμε τους χαμηλούς λόφους γύρω από την πολιτεία και συζητούσαμε όλες τις δυνατότητες. Τον ζήλευα που είχε την αρχοντιά να προσφέρει ένα τέτοιο δώρο στη γενέτειρά του, που τον αγνοούσε. Και για άλλη μια φορά θαύμασα την ευθυκρισία του όταν τον είδα να προτιμά από τις περίοπτες θέσεις του Ακλειδιού, που πρότεινα εγώ, τους ταπεινούς ελαιώνες της Βαρειάς, αντίκρυ στο πατρικό του σπίτι, τους πλημμυρισμένους από ένα γαλήνιο και γλυκό φως. Ξαναήρθαμε και τ’ άλλα καλοκαίρια, μαζί πια με τον Γιάννη Τσαρούχη, που εστάθηκε πολύτιμος βοηθός, και τον εξαίρετο αρχιτέκτονα Γιαννουλέλλη».

Τα εγκαίνια του μουσείου στη Βαρειά θα γίνουν στις 29 Αυγούστου του 1965 και αν είχαν παραμείνει γι’ αυτά ο Τεριάντ με τον Ελύτη –που είχαν περάσει στο νησί τον μισό Ιούλιο και τον μισό Αύγουστο –θα παρευρίσκονταν τελικά στα εγκαίνια και τα δύο ελληνικά Νομπέλ –το ένα είχε ήδη αποκτηθεί. Αφού ήδη είχε φτάσει στη Μυτιλήνη για τα εγκαίνια και ο Γιώργος Σεφέρης μαζί με τον Ηλία Βενέζη και τον Γιάννη Τσαρούχη.