Αναζήτηση
Πόσοι γνωρίζουν, άραγε, ότι την περίοδο της γερμανικής Κατοχής σε όλη την Ευρώπη μόνο η Ζάκυνθος, το Νησί των Δικαίων όπως την αποκαλούν στο Ισραήλ, κατόρθωσε να διασώσει ολόκληρο τον εβραϊκό πληθυσμό της; Αυτή η άγνωστη στους περισσότερους από εμάς πτυχή της Ιστορίας διδάσκεται στα σχολεία του Ισραήλ, ενώ οι πρωταγωνιστές της τιμήθηκαν το 1978 από το ισραηλινό κράτος για τη βοήθεια που προσέφεραν στους 275 Εβραίους του νησιού. Και τώρα η Greek America Foundation, μη κερδοσκοπική εταιρεία για τη διατήρηση και την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στη Βόρεια Αμερική, αποφάσισε να την κάνει γνωστή σε όλον τον κόσμο με ένα project που περιλαμβάνει ένα ντοκιμαντέρ, μια ταινία μικρού μήκους με τον συμβολικό τίτλο «No man is an island» –από το ποίημα του Τζον Ντον –και ένα πρόγραμμα παρουσίασης σε σχολεία.
Τον Σεπτέμβριο του 1943, τα «πλοία του θανάτου» των Ες Ες έπλεαν στο Ιόνιο με αποστολή να φορτώσουν στα αμπάρια τους όλους τους Εβραίους που ζούσαν στα νησιά. Λίγο πριν φθάσουν στη Ζάκυνθο, ο γερμανός φρούραρχος κάλεσε τον μητροπολίτη Χρυσόστομο και τον δήμαρχο Λουκά Καρρέρ και τους ζήτησε εντός 24ώρου να του παραδώσουν μια λίστα με τα ονόματα όλων των Εβραίων του νησιού με την προειδοποίηση ότι η τιμωρία για τυχόν υπόθαλψη θα ήταν ο θάνατος.
Πράγματι προτού εκπνεύσει η διορία, εκείνοι του παρέδωσαν έναν φάκελο που περιείχε μόνο δύο ονόματα: τα δικά τους. Στο μεταξύ οι δύο άνδρες είχαν ενημερώσει τον πρόεδρο της εβραϊκής κοινότητας, τον ραβίνο Ισαάκ Γκανί και όλοι μαζί έστησαν μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση. Οι εβραϊκές οικογένειες σκορπίστηκαν σε όλο το νησί και ώς την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων έμειναν κρυμμένες σε κελάρια, αγροικίες και μοναστήρια. Ούτε ένας Εβραίος της Ζακύνθου δεν στάλθηκε τελικά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ. Την ιστορία διηγιόταν συχνά στον Γκρέγκορι Πάπας, ιδρυτή και πρόεδρο του Greek America Foundation, ο πατέρας του που μεγάλωσε κοντά στην εβραϊκή κοινότητα των Χανίων. Και αποφάσισε μαζί με τον φίλο του Στίβεν Πριόβολος που είναι διευθυντής φωτογραφίας να τη ζωντανέψουν στην οθόνη. Τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο νεαρός Τζόελ Νοβόα από τη Βενεζουέλα, το σενάριο γράφει η Μία Χρήστου ενώ ο ελληνοεβραϊκής καταγωγής Σιντ Γκάνις, πρώην πρόεδρος της Ακαδημίας των Οσκαρ, έχει αγκαλιάσει επίσης το πρότζεκτ. Τα γυρίσματα δεν θα γίνουν στη Ζάκυνθο που καταστράφηκε μετά τον σεισμό του 1953 αλλά στα Χανιά που διατηρούν το χρώμα της εποχής, αφού προηγηθούν μια σειρά από συνεντεύξεις με επιζώντες οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στο Τελ Αβίβ.
Συγκινητική είναι επίσης η συμμετοχή του κόσμου στη χρηματοδότηση του project. Οπως συνέβη τότε στη Ζάκυνθο, έτσι και τώρα ο κ. Πάπας θέλει να συμμετάσχουν όσο περισσότεροι γίνεται. Τα ονόματα, μάλιστα, όσων προσφέρουν από 50 δολάρια και πάνω θα δημοσιοποιηθούν εφόσον το θέλουν. Και ήδη μέχρι στιγμής περισσότερα από 400 άτομα, οργανισμοί και εταιρείες από 12 διαφορετικές χώρες έχουν συμβάλει χρηματικώς και το συνολικό ποσό που έχει μαζευτεί ξεπερνάει τις 100.000 δολάρια.
