Νομίζουμε ότι ζούμε στην Κόλαση. Υποστηρίζει ότι ζούμε στον Παράδεισο. Και για να μας το αποδείξει ο εκ των πατριαρχών της άρτε πόβερα, ο Μικελάντζελο Πιστολέτο, έρχεται για πρώτη φορά να παρουσιάσει την εικαστική δουλειά του στην Ελλάδα. Με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά, φορώντας το καπέλο που δεν αποχωρίζεται ποτέ, ο 81χρονος καλλιτέχνης δεν θα θρυμματίσει καθρέφτες – όπως τον έχουμε συνηθίσει να κάνει διεθνώς, χωρίς να φοβάται τη γρουσουζιά – αλλά θα σπάσει το τσιμέντο για να «φυτέψει» τον «Τρίτο Παράδεισο», όπως τιτλοφορείται η νέα του εγκατάσταση.

Και πού θα μπορούσε να βρει ιδανικότερο τόπο για να μιλήσει για τον Παράδεισο από εκείνον που έχει ταυτιστεί με τον Κάτω Κόσμο, τη μυστηριακή Ελευσίνα. Γι’ αυτό και ο Παράδεισός του θα βρει τη θέση του έξω από τα ερείπια του Παλαιού Ελαιουργείου, εκεί όπου πέρυσι είχε σπείρει τα στάχυα του ο Νίκος Ναυρίδης.

«Είναι υπερβολή να πιστεύουμε ότι ζούμε στην Κόλαση» μας λέει καθισμένος στον τελευταίο όροφο του Μουσείου Ακρόπολης έχοντας από τη μια πλευρά του τα Γλυπτά του Παρθενώνα και από την άλλη τη θέα του Ιερού Βράχου.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. «Ποτέ δεν είχαμε τόσες δυνατότητες όσες είχαμε έως σήμερα, αλλά εμείς αναγνωρίζουμε μόνο τα αρνητικά. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, αντί να καταστρέφουμε τα πάντα, πρέπει να αλλάξουμε, να μεταμορφώσουμε τον τρόπο εκμετάλλευσης της φύσης, όπως και να επιστρατεύσουμε την τέχνη, την επιστήμη και τον πολιτισμό για να προχωρήσουμε σε μια ανακάλυψη που θα επιφέρει την ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία και στη φύση».

Ακόμη και αν ο Μικελάντζελο Πιστολέτο έχει δίκιο, οι περισσότεροι έχουμε ακούσει για έναν Παράδεισο. Ο δεύτερος και ο τρίτος πού είναι κρυμμένοι; «Ο πρώτος Παράδεισος είναι εκείνος με τον οποίο ξεκίνησε η ανθρωπότητα και είναι συνδεδεμένος άμεσα με το μήλο στη δική μας παράδοση. Ακόμη και όταν ανοίγεις τον υπολογιστή σου βλέπεις το μήνυμα του χαμένου Παραδείσου με το δαγκωμένο μήλο. Μετά ξεκινά ο δεύτερος Παράδεισος που συνδέεται με τη σταδιακή απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση. Και έχουμε φτάσει στο σήμερα, όπου η απόσταση είναι τεράστια και έχει αποδειχθεί πολύ επικίνδυνη. Ο δεύτερος Παράδεισος είναι εντελώς τεχνητός. Ο τρίτος Παράδεισος είναι ο συνδυασμός του πρώτου και του δεύτερου. Πρέπει να συνδυάσουμε τη φύση με τη δημιουργικότητα, την επιστήμη και την τεχνολογία με σκοπό να επαναφέρουμε την ισορροπία».

Ο διεθνούς φήμης καλλιτέχνης θα σχηματίσει σπάζοντας το τσιμέντο – «που καταστρέφει εδώ και δεκαετίες τη φύση» – το σήμα του απείρου και στο κέντρο θα δημιουργήσει έναν κύκλο για να συμβολίσει τον συνδυασμό απείρου και πραγματικότητας. Στο εσωτερικό του Παλαιού Ελαιουργείου δε θα τοποθετήσει δύο ακόμη έργα: ένα μεγάλο τραπέζι όπου πάνω του ακουμπά ένας χάρτης της Μεσογείου φτιαγμένος από καθρέφτη και γύρω του διαφορετικές καρέκλες οι οποίες συμβολίζουν τις χώρες που βρέχονται από τη θάλασσα· και τον κορμό μιας πολύ γέρικης ελιάς επάνω στην οποία θα ακουμπήσει ένα νέο δέντρο για να δώσει το μήνυμα της αναγέννησης.

ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ. Ο αγαπημένος του καθρέφτης λοιπόν δεν θα λείψει από την πρώτη του εικαστική παρουσία στην Ελλάδα. Για ποιον λόγο όμως τον χρησιμοποιεί με τόση εμμονή; «Είναι ο οδηγός για τα πάντα. Είναι η αλήθεια. Ολες οι εικόνες που μας είναι γνωστές καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας μπορεί να λένε ψέματα, ο καθρέφτης όμως όχι». Και τότε γιατί τους καταστρέφει; «Δεν τους καταστρέφω. Τους πολλαπλασιάζω. Το κάθε κομματάκι σπασμένου καθρέφτη έχει την ίδια δύναμη και την ίδια ποιότητα με τον μεγάλο καθρέφτη. Και η ανθρωπότητα είναι ένας μεγάλος καθρέφτης και ο καθένας από μας ένα κομματάκι. Ο καθένας μας επίσης αποτελεί καθρέφτη του άλλου, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται η εικόνα και η φαντασία. Για να έχουμε το κοίταγμα στον καθρέφτη πρέπει να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας, διότι διαφορετικά η αντανάκλαση δεν έχει κανένα νόημα, όπως δεν έχει νόημα να κοιταχθεί στον καθρέφτη ένας σκύλος».

ΠΕΡΙ ΕΞΤΡΕΜΙΣΜΟΥ

«Μια νέα προοπτική»

Γεννημένος στα χρόνια που ο φασισμός και ο ναζισμός ανθούσαν, πώς βλέπει ο Μικελάντζελο Πιστολέτο την άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων; «Δεν είναι ζήτημα πλέον φασισμού ή ναζισμού, αλλά εξτρεμισμού. Αν δεν υπάρξει μια πραγματικά νέα προοπτική, όλη η προσπάθεια χάνεται και όλοι αυτοί στους οποίους εναντιώνεσαι γίνονται ισχυρότεροι. Την αληθινή δημοκρατία θα τη χτίσουμε πρώτα μέσω των ανθρώπων του πολιτισμού και της επιστήμης και κατόπιν με τους πολιτικούς».

Τελευταία Νέα