H πρώτη ανάμνηση που είχε ο Χαβιέρ Θέρκας από τον Μάρκες είναι ενός ανθρώπου σχολαστικού: «Εγραφε έξι φορές κάθε μυθιστόρημα» λέει σε συνέντευξή του στην ιταλική «Λα Ρεπούμπλικα». Η δεύτερη είναι ότι κάποια στιγμή αποφάσισε να τα παρατήσει «για να είναι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του». Ο συγγραφέας του βιβλίου «Ανατομία μίας στιγμής» γνώρισε τον Μάρκες στη Βαρκελώνη το 2005, σε ένα δείπνο που είχε οργανώσει ο εκδότης τους. «Ηθελε να μάθει πόσο καιρό αφιέρωνα στα βιβλία μου. Απάντησα ότι υπήρχαν φορές που έμενα καρφωμένος σε μια σκηνή ή και σε μια φράση για ημέρες, αλλά δεν τον ενδιέφερε. Μου είπε: δεν θέλω να ξέρω πόσες φορές ξαναγράφεις μία σελίδα, αλλά πόσες ένα ολόκληρο μυθιστόρημα. Εγώ όχι λιγότερες από έξι».

Ηταν το μοναδικό του μάθημα;

Το δεύτερο μου το έδωσε κάπου ένα χρόνο αργότερα στην Καρταχένα. Υποθέτω ότι ήταν ήδη άρρωστος. Κάποια στιγμή έπιασε το χέρι μου μέσα στο δικό του και μου είπε ότι δεν θα μπορούσε πλέον να επιστρέψει στο γράψιμο. Εμεινε για λίγα δευτερόλεπτα σιωπηλός και μετά μου είπε: «Αν ήθελα θα μπορούσα να γράψω ένα καινούργιο μυθιστόρημα που θα ξεγελούσε όλο τον κόσμο αλλά όχι εμένα. Η λογοτεχνία πρέπει να γεννιέται από τα σπλάγχνα, έχει ρίζες σε ένα σημείο πολύ βαθύ μέσα μας. Δεν μπορώ να είμαι μόνο τεχνίτης».

Το μεγαλύτερό του επίτευγμα;

Το γεγονός ότι επανέφερε την ισπανική γλώσσα στο κέντρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ηταν λες και μετά τον Θερβάντες έχασε την επικοινωνιακή της δύναμη. Υπήρχε η επιρροή των ρώσων συγγραφέων, ύστερα των αμερικανών όπως οι Φόκνερ, Χέμινγουεϊ, Φιτζέραλντ… Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ήρθε η σειρά των Λατινοαμερικανών. Ο Μάρκες είχε τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στη μυθοπλασία όχι μόνο της ισπανικής γλώσσας αλλά στην παγκόσμια.

Πώς μπορεί να γράψει κάποιος λογοτεχνία μετά τον Μάρκες;

Υπάρχουν δύο δρόμοι. Ο πρώτος είναι εκείνος που έχουμε διασχίσει ήδη, ο οποίος περνά μέσα από τα ίχνη του μαγικού ρεαλισμού: υπάρχουν μιμητές, ικανότατοι αλλά θα είναι πάντα δεύτεροι ύστερα από εκείνον. Αυτός ο δρόμος είναι καταστροφή, δημιουργεί μόνο επιγόνους όπως η Ιζαμπέλ Αλιέντε. Υστερα υπάρχει και μια δεύτερη πιθανότητα. Να σκοτώσεις τον πατέρα. Και αυτό είναι καταστροφή διότι έτσι γεννιούνται βιβλία σνομπ και αλαζονικά.

Τελευταία Νέα