Αναζήτηση
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες μάλλον δεν είχε και πολλές σχέσεις με τη θρησκεία – άλλωστε δεν πραγματοποιήθηκε θρησκευτική κηδεία -, ωστόσο οι στάχτες του διεκδικούνται, σαν λείψανα αγίου, από πολλά «μοναστήρια».
Δεν έχουν δοθεί οι λεπτομέρειες στη δημοσιότητα, όμως η καύση του νεκρού πραγματοποιήθηκε ελάχιστες ώρες μετά τον θάνατό του, σε ιδιωτική, οικογενειακή τελετή, στο κρεματόριο J. Garcia Lopez στην Πόλη του Μεξικού, όπου ο κολομβιανός συγγραφέας κατοικούσε εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες με την οικογένειά του. Μια δημόσια τελετή στη μνήμη του, οργανωμένη από τη μεξικανική κυβέρνηση, θα γινόταν πριν από λίγες ώρες στο Palacio de Bellas Artes, το Μέγαρο των Καλών Τεχνών, στην οποία επρόκειτο να παρευρεθεί και ο πρόεδρος της Κολομβίας.
Οι δύο πατρίδες του Μάρκες, η Κολομβία στην οποία γεννήθηκε και το Μεξικό το οποίο τον υιοθέτησε, θα διεκδικήσουν λοιπόν τις στάχτες του. Η οικογένεια δεν έχει ακόμη εκφράσει την τελική βούλησή της. Η πιο πιθανή εκδοχή είναι να παραμείνουν οι στάχτες στο Μεξικό, εντούτοις η κολομβιανή κυβέρνηση διεκδικεί επισήμως τουλάχιστον ένα μέρος τους! Ο δήμαρχος της Αρακατάκα, της πόλης όπου γεννήθηκε ο συγγραφέας, δήλωσε ότι ελπίζει οι στάχτες να επιστρέψουν στη γενέτειρα του συγγραφέα ενώ ο κολομβιανός πρεσβευτής στο Μεξικό, Χούλιο Γκαμπριέλ Ορτίζ, πρότεινε οι στάχτες να μοιραστούν ανάμεσα στο Μεξικό και την Κολομβία. «Ενα μέρος τους θα μείνει, βέβαια, στο Μεξικό και θα ήθελα να πιστεύω ότι ένα άλλο μέρος τους θα πάει αργότερα στην Κολομβία» είπε. «Εμείς οι Κολομβιανοί θα θέλαμε αυτή την τιμή, να έχουμε μέρος από τις στάχτες του».
Σχέσεις αγάπης – μίσους. Η σχέση του νομπελίστα συγγραφέα, του «δημοφιλέστερου ισπανόφωνου συγγραφέα μετά τον Θερβάντες, τον 17ο αιώνα», όπως γράφτηκε, με την Κολομβία ήταν αμφίθυμη. Η – κακή – αρχή έγινε πριν από πολλά χρόνια, όταν ο Μάρκες δεχόταν επιθέσεις για τις αριστερές πολιτικές του απόψεις. Εγκατέλειψε μάλιστα την Κολομβία άρον άρον το 1981, όταν φίλοι του και κυβερνητικοί αξιωματούχοι τού διαμήνυσαν ότι ο στρατός ήθελε να τον ανακρίνει για υποτιθέμενες σχέσεις του με αντάρτες της χώρας.
Η Κολομβία είναι από τις πιο συντηρητικές, πολιτικά, χώρες της Λατινικής Αμερικής. Σήμερα, βέβαια, τον αποχαιρέτησαν με επίσημες δηλώσεις τόσο ο πρώην πρόεδρος της χώρας Αλβάρο Ουρίμπε όσο και οι θανάσιμοι εχθροί του, οι μαρξιστές αντάρτες των FARC. Και ο σημερινός πρόεδρος της Κολομβίας, Χουάν Μανουέλ Σάντος, κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος.
Αλλά τα παλιά πάθη δεν έχουν εξαλειφθεί. Στην Κολομβία υπάρχουν αρκετοί ακόμα της συντηρητικής παράταξης που δεν του συγχωρούν τη μακρά του φιλία με τον Φιντέλ Κάστρο. Ενα πρόσφατα εκλεγμένο μέλος της Γερουσίας, η συνεργάτις του Ουρίμπε, Μαρία Φερνάντα Καμπάλ, ανέβασε μετά τον θάνατο του Μάρκες στο twitter μια παλιά φωτογραφία του με τον Κάστρο και έγραψε από κάτω: «Σύντομα θα είναι μαζί στην Κόλαση». Αργότερα το απέσυρε.
Οταν, βέβαια, το 1982, πήρε το Νομπέλ, ο πρόεδρος Μπελισάριο Μπετανκούρ προσπάθησε να διασκεδάσει τις διεθνείς αντιδράσεις για τη συμπεριφορά της κολομβιανής κυβέρνησης απέναντι στον συγγραφέα και του προσέφερε θέσεις πρεσβευτή της χώρας στην Ευρώπη. Ηταν όμως αργά. Ο Μάρκες θα κρατούσε πλέον απόσταση από τη χώρα του, αυτοπροσδιοριζόμενος ως «περιπλανώμενος και νοσταλγικός Κολομβιανός». Ούτως ή άλλως, ο Γκάμπο δεν χαριζόταν στους συμπατριώτες του.
Τους κουνούσε το δάχτυλο για όσα εξωφρενικά συνέβαιναν στη χώρα και τη δυσφημούσαν σε όλο τον κόσμο. «Μας σκανδαλίζει η κακή εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, αλλά δεν τολμούμε να παραδεχθούμε ότι η πραγματικότητα είναι ακόμα χειρότερη» είπε σε ομιλία του το 1994. «Είμαστε ικανοί για τις ευγενέστερες και τις αθλιότερες πράξεις, για υπέροχα ποιήματα και παράφρονες δολοφονίες, για χαρούμενες κηδείες και θανατερά γλέντια».
Ενας μάλιστα από τους λόγους που δεν επέστρεφε στην πατρίδα του ήταν και το θέμα της ασφάλειας. Οι απαγωγές του βασιλιά της κοκαΐνης Πάμπλο Εσκομπάρ τον απασχολούσαν πολύ, και μάλιστα έγραψε το 1996 την «Είδηση μιας απαγωγής», όπου έλεγε ότι η Κολομβία είχε πέσει σε μια τρύπα χωρίς πάτο λόγω της βίας, αφενός της πολιτικής και αφετέρου της προερχόμενης από το εμπόριο ναρκωτικών. Εξού και ο Μπετανκούρ, στα 91 του σήμερα, δήλωσε στο πρακτορείο Associated Press ότι ο Μάρκες, ανεξάρτητα από την ιδεολογία του, πάντοτε προσπαθούσε να βοηθήσει στην ενδυνάμωση της δημοκρατίας και στην εδραίωση της ειρήνης στη χώρα.
Ανάμεικτα αισθήματα. Ολα αυτά έχουν δημιουργήσει ανάμεικτα συναισθήματα και σε απλούς πολίτες στην Κολομβία. Ενώ πλήθη συνέρρεαν, μόλις έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του, στο σπίτι του στην Πόλη του Μεξικού, ενώ τα «Εκατό χρόνια μοναξιά» γίνονταν πάλι Νο 1 στις πωλήσεις του διαδικτυακού βιβλιοπωλείου Amazon και ενώ τόσο οι εκδηλώσεις θαυμασμού και λατρείας από τους εκατομμύρια αναγνώστες του (μόνο το προαναφερθέν βιβλίο έχει πουλήσει 30 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο) όσο και οι δηλώσεις αξιωματούχων (προέδρων νυν και πρώην όπως οι Ομπάμα και Κλίντον, όλων σχεδόν των προέδρων των χωρών της Λατινικής Αμερικής κ.ά.), καλλιτεχνών (όπως η Σακίρα) και φυσικά συγγραφέων (όπως ο άσπονδος φίλος του Μάριο Βάργκας Λιόσα) κατέκλυζαν τα πρακτορεία ειδήσεων και το Ιντερνετ, στη γενέθλια πόλη του, την Αρακατάκα, υπήρχαν και δηλώσεις μνησικακίας, για να επαληθευθεί το ρηθέν «ουδείς προφήτης στον τόπο του».
Ενας 31χρονος οδοντίατρος είπε ότι ο Μάρκες «προτίμησε τη δόξα και μας εγκατέλειψε». Και εκεί βέβαια ντόπιοι και τουρίστες πήγαιναν σε μεγάλους αριθμούς να δουν το σπίτι όπου γεννήθηκε ο αποθανών, ένα φτωχικό σπίτι με τσίγκινη στέγη που το 2006 έγινε μουσείο, ωστόσο κάποιοι θα περίμεναν ο θρύλος που γέννησε η φτωχή αυτή πόλη να τους είχε βοηθήσει οικονομικά. «Φυσικά και μας βοήθησε» είπε ανάποδα ένας 49χρονος δάσκαλος. «Και μόνο που έβαλε στον παγκόσμιο χάρτη μια πόλη 45.000 κατοίκων είναι αρκετό».
Η ασθένεια που τον νίκησε
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες άφησε πίσω του τη σύζυγό του Μερσέντες Μπάρτσα, με την οποία παντρεύτηκαν το 1958 και απέκτησαν δύο γιους, τον Ροντρίγο και τον Γκονζάλο. Ο συγγραφέας και η σύζυγός του τις τρεις τελευταίες δεκαετίες ζούσαν στην Πόλη του Μεξικού και ταξίδευαν συχνά στην Ευρώπη. Στην Κολομβία πήγαιναν πολύ αραιά. Ο θάνατος του Γκάμπο, που ήταν 87 ετών, επήλθε στην οικία του στην Πόλη του Μεξικού. Λίγο πριν είχε νοσηλευθεί στο νοσοκομείο με πνευμονία, ενώ έπασχε από καρκίνο αλλά και άνοια (όπως είχε παραδεχτεί δημοσίως ο αδερφός του, Χάιμε). Ο Μάρκες είχε εμφανίσει καρκίνο στους λεμφαδένες το 1999, τον ξεπέρασε αλλά ασθένησε ξανά
