Στο ντοκιμαντέρ «Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής» του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου απονεμήθηκε το Βραβείο Κοινού Ελληνικής Παραγωγής του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Το Βραβείο Κοινού Ξένης Παραγωγής απέσπασε το ντοκιμαντέρ «Με διαφορά τεσσάρων γραμμάτων – Παιδιά στην εποχή του ΣΔΠΥ» του Δανού Ερλεντ Μο.

Οι βραβευμένες ταινίες πραγματεύονται θέματα απλά και ανθρώπινα, αλλά και νεανικά προβλήματα.

Το «Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής» είναι ένα ντοκιμαντέρ για την εμπειρία της εκπαίδευσης των ηθοποιών. Μια ομάδα νέων δίνουν εξετάσεις σε μια δραματική σχολή και ξεκινούν την προσπάθεια να γίνουν ηθοποιοί. Το ντοκιμαντέρ αφουγκράζεται τις αγωνίες και τα όνειρά τους κατά τα τρία χρόνια της φοίτησή τους, ενώ παράλληλα αποτυπώνει το πώς η όλη εμπειρία τους διαμορφώνει όχι μόνο ως ηθοποιούς αλλά και ως χαρακτήρες.

Ο τρικαλινός ρωσοσπουδαγμένος Κουτσιαμπασάκος είχε βραβευθεί και στο περυσινό 15ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (με το πρώτο βραβείο ελληνικής ταινίας άνω των 45 λεπτών) για την ταινία του «Ο μανάβης».

Η βραβευμένη ξένη παραγωγή ντοκιμαντέρ (για ταινία άνω των 45 λεπτών) πραγματεύεται την πορεία τριών παιδιών που βρίσκονται σε διαρκή κόντρα με τους εαυτούς τους και τον κόσμο γύρω τους, ενώ πάσχουν από το σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΣΔΠΥ).

Στα μικρότερης διάρκειας ντοκιμαντέρ (κάτω των 45 λεπτών) η ελληνική παραγωγή που επελέγη να βραβευθεί αφορά σε ένα εγχείρημα συνεργατικότητας και συλλογικότητας, στο «Κοινωνικό Ωδείο- Notes» την ομότιτλη ταινία της Θέκλας Μαλάμου και της Αλεξάνδρας Σαλίμπα.

«Το αγόρι της πλαζ» σε σκηνοθεσία του Εμίλ Λάνγκμπαλε από τη Βρετανία, που έλαβε το αντίστοιχο βραβείο ξένης ταινίας, είναι ο Τζούμπα, ένας νεαρός Κενυάτης που ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή και επιχειρεί να την κατακτήσει εργαζόμενος ως «συνοδός» ηλικιωμένων Ευρωπαίων κυριών που περνούν τις διακοπές τους σε τοπικά θέρετρα.

Αλλη οπτική από τους θεατές του φεστιβάλ φαίνεται ότι είχε αυτήν τη φορά η κριτική επιτροπή της FIPRESCI (Διεθνής Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου με εκπροσώπους από τη Σουηδία, τη Ρωσία, την Ολλανδία, τη Βρετανία και τη Γαλλία) η οποία επέλεξε:

Για ελληνική παραγωγή, την ταινία «Καλάβρυτα – Ανθρωποι και σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη με το σκεπτικό πως «διερευνά ένα ιστορικό τραύμα του ελληνικού λαού το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται, ενώ τεκμηριώνει τη σημασία του αντιφασιστικού αγώνα στο παρελθόν κάνοντας παράλληλα και αναφορά στο παρόν».

Η αντίστοιχα βραβευμένη από τη FIPRESCI ξένη παραγωγή αφορά στο «θαμπό», «ασπρομαυρο» και διόλου ειδυλλιακό Παρίσι των μεταναστών, των αστέγων και των διαδρόμων του μετρό.

Στην ταινία «Στο χείλος του κόσμου» ο σκηνοθέτης Κλάους Ντρέξελ (Γαλλία) δεν μιλά για την «πόλη του φωτός» αλλά -σύμφωνα με το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής «εισάγει τον θεατή στο ασταθές περιβάλλον όπου ζουν οι Παριζιάνοι «κλοσάρ» με έναν μαγευτικό και απροσδόκητο τρόπο, κινηματογραφώντας τους χαρακτήρες τους από μια απόσταση και προνομιακή σκοπιά, που κάνει αυτούς τους άστεγους ανθρώπους να ξεχωρίζουν ως άτομα με αξιοπρέπεια και σοφία».

Από τη γειτονική Τουρκία και το γνωστό από τα γεγονότα του περσινού Μαΐου πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, έχει πάρει τα πλάνα της η ταινία «Τσαπουλτζού: Φωνές από το Γκεζί» που επέλεξε για το φετινό βραβείο της η Διεθνής Αμνηστία.

«Προσπαθήσαμε να δείξουμε την ποικιλομορφία των διαδηλωτών, που αν και διαφέρουν ο ένας από τον άλλο, βρίσκονται ενωμένοι σε μια απρόσμενη συμμαχία ενάντια στην κατάχρηση εξουσίας» σημειώνουν για την ταινία τους οι σκηνοθέτες Μαντεντέτα Αρτζεντιέρι, Κλάουντιο Καζάτσα, Κάρλο Πρεβόστι, Ντούτσο Σέρβι και Στέφανο Ζόγια (Ιταλο-Τουρκική παραγωγή).

Σε μια ταινία, τέλος, μόλις 12 λεπτών, πορτρέτο μιας εποχής σε μια χώρα ταυτισμένη με αυτήν (η ταινία τιτλοφορείται «Χειμώνας» και είναι κινηματογραφημένη σε περιοχές μεταξύ βόρειας Ρωσίας και Σιβηρίας) απένειμε το βραβείο της (από την ενότητα «Περιβάλλον») η WWF.

Το 16ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ συνεχίζεται με τις επαναληπτικές προβολές των ταινιών και των αφιερωμάτων του την Κυριακή σε όλες τις αίθουσες προβολών (Ολύμπιον, Παύλος Ζάννας καθώς και τις τέσσερις αίθουσες στο Λιμάνι).

Στη διάρκεια του φετινού φεστιβάλ ντοκιμαντέρ προβλήθηκαν συνολικά (ελληνικό και ξένο τμήμα, αφιερώματα κ.ά.) 191 ταινίες. Ο προϋπολογισμός ήταν μικρότερος από κάθε άλλη διοργάνωση και δεν ξεπέρασε τα 650.000 ευρώ.

Αναλυτικά τα βραβεία

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ

Βραβείο Κοινού που αφορά σε ταινίες άνω των 45΄ απονέμεται:

1. Για ελληνική παραγωγή στην ταινία Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου (Ελλάδα)

2. Για ξένη παραγωγή («Βραβείο Κοινού Πίτερ Ουιντόνικ») στην ταινία

Με διαφορά τεσσάρων γραμμάτων – Παιδιά στην εποχή του ΣΔΠΥ σε σκηνοθεσία του Έρλεντ Ε. Μο (Δανία)

Βραβείο Κοινού που αφορά σε ταινίες κάτω των 45΄ απονέμεται:

1. Για ελληνική παραγωγή στην ταινία Κοινωνικό Ωδείο-Notes σε σκηνοθεσία της Θέκλας Μαλάμου και της Αλεξάνδρας Σαλίμπα (Ελλάδα)

2. Για ξένη παραγωγή στην ταινία Το αγόρι της πλαζ σε σκηνοθεσία του Εμίλ Λάνγκμπαλε (Μεγ. Βρετανία)

ΒΡΑΒΕΙΑ FIPRESCI

1. Για ελληνική παραγωγή στην ταινία Καλάβρυτα-Ανθρωποι και σκιές του Ηλία Γιαννακάκη (Ελλάδα)

Το σκεπτικό της επιτροπής:

«Το βραβείο FIPRESCI για το καλύτερο ελληνικό ντοκιμαντέρ απονέμεται στην ταινία Καλάβρυτα-Άνθρωποι και σκιές, διότι διερευνά ένα ιστορικό τραύμα του ελληνικού λαού το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται, καθώς κι επειδή τεκμηριώνει τη σημασία του αντιφασιστικού αγώνα στο παρελθόν κάνοντας παράλληλα και αναφορά στο παρόν.

2. Για ξένη παραγωγή στην ταινία Στο χείλος του κόσμου σε σκηνοθεσία Κλάους Ντρέξελ (Γαλλία)

Το σκεπτικό της επιτροπής:

«Το βραβείο FIPRESCI για το καλύτερο ξένο ντοκιμαντέρ απονέμεται στην ταινία Στο χείλος του κόσμου, διότι εισάγει τον θεατή στο ασταθές περιβάλλον όπου ζουν οι παριζιάνοι ‘’κλοσάρ’’ με έναν μαγευτικό και απροσδόκητο τρόπο. Ο σκηνοθέτης Κλάους Ντρέξελ και ο διευθυντής φωτογραφίας Sylvain Leser επιδεικνύουν πλήρη στυλιστικό έλεγχο, κινηματογραφώντας τους χαρακτήρες τους από μια απόσταση και προνομιακή σκοπιά, που κάνει αυτούς τους άστεγους ανθρώπους να ξεχωρίζουν ως άτομα με αξιοπρέπεια και σοφία».

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας απονέμεται στο ντοκιμαντέρ Τσαπουλτζού: Φωνές από το Γκεζί σε σκηνοθεσία Μπενεντέτα Αρτζεντιέρι, Κλάουντιο Καζάτσα, Κάρλο Πρεβόστι, Ντούτσο Σέρβι και Στέφανο Ζόγια (Ιταλία-Τουρκία).

ΒΡΑΒΕΙΟ WWF

Το βραβείο της WWF απονέμεται στην ταινία Χειμώνας σε σκηνοθεσία Κριστίνα Πίκι (Ρωσία).

ΒΡΑΒΕΙΟ DOCS IN PROGRESS

Το βραβείο Docs in Progress απονέμεται στο ντοκιμαντέρ Sad People Factory (Γαλλία), σε σκηνοθεσία Michèle Dominici και παραγωγή Karina Si Ahmed & Jean-François Lepetit – Flach Film Production.

ΒΡΑΒΕΙΟ EDN

Το καθιερωμένο βραβείο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ (EDN), το οποίο τιμά πρόσωπα και οργανισμούς από την Ευρώπη με μεγάλη συνεισφορά στον τομέα του ντοκιμαντέρ, απονεμήθηκε φέτος στον Tue Steen Mϋller, μια εξέχουσα φυσιογνωμία στο χώρο των ταινιών τεκμηρίωσης, με σπουδαίο έργο στο ενεργητικό του.