Νικητής στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό Rethink Athens για την ανασυγκρότηση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου, αναδείχτηκε το ολλανδικό αρχιτεκτονικό γραφείο Okra με την πρόταση «One Step Beyond».

Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, που οργανώθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση, πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε παρουσία του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος στην παρέμβασή του δεσμεύτηκε πως θα προχωρήσει σύντομα η συνολική ανάπλαση του οικιστικού συγκροτήματος της πρωτεύουσας.

«Η παρουσίαση έχει συμβολικό χαρακτήρα καθώς δείχνει μέσα στον ζόφο της κρίσης τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας που οραματίζονται την Αθήνα αλλιώς» δήλωσε ο Πρωθυπουργός εκφράζοντας επίσης την ελπίδα «η Αθήνα να ξαναγεννηθεί στο μυαλό μας, στην ψυχή μας και στην πραγματικότητα».

Μαζί με την Πανεπιστημίου, το Φαληρικό Ορμο και το Ελληνικό με το Μητροπολιτικό Πάρκο θα δημιουργηθεί, όπως είπε ο Πρωθυπουργός, ένα «τρίγωνο αναγέννησης».

«Έχουμε ένα τεράστιο δυναμικό, που μπορούμε να το αναδείξουμε προς όφελος δικό μας, προς όφελος, κυρίως, των επόμενων γενεών, αλλά και για να αλλάξει η εικόνα του κόσμου για την Ελλάδα» συμπλήρωσε.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος δήλωσε ότι «παρά την κρίση η Ελλάδα και οι Ελληνες δικαιούνται να ονειρεύονται, να ελπίζουν και να αισιοδοξούν». Τόνισε ακόμη την ανάγκη συναίνεσης της κοινωνίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των πολιτών καθώς και την ανάγκη ευρωπαϊκής συνεργασίας για την υλοποίηση του έργου.

«Η Αθήνα δικαιούται να είναι η πόλη των πολιτών της» είπε ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς, Φώτης Κουβέλης.

«Απαιτείται σύμπνοια, συνεργασία και ενσωμάτωση ιδιωτικού τομέα όπου είναι δυνατόν, συντονισμός και πολύ δουλειά. Με στόχο η Αθήνα να βγει από την κρίση καλύτερη» δήλωσε και ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο οποίος αναφέρθηκε ακόμη στην δημιουργία «ταμείου αστικής ανάπτυξης με στόχο την χρηματοδότηση της αξιοποίησης ακινήτων».

Ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης δεσμεύτηκε ότι το σχέδιο ανάπλασης θα έχει πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος του 2015, ενώ τα 80 εκατ. ευρώ που κοστίζει η εφαρμογή του θα βρεθούν από κοινοτικά κονδύλια.

Στην εκδήλωση μίλησε επίσης ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης.

Οι ολλανδοί αρχιτέκτονες και η πρότασή τους για την Αθήνα

Το ολλανδικό γραφείο Okra είναι από τα σημαντικότερα διεθνώς γραφεία που ειδικεύονται στο σχεδιασμό του δημόσιου αστικού χώρου. Το Okra έχει έδρα την Ουτρέχτη, ιδρύθηκε το 1994 και διευθύνεται από τους Μάρτιν Κνάϊτ, Βιμ Φόουγκτ και Μπάουντεβέν Άλμεκιντερς.

Τα πιο πρόσφατα σχέδιά τους περιλαμβάνουν το κέντρο της Βασιλείας στην Ελβετία, το λεγόμενο «τρίτο κέντρο» του Λονδίνου στο Croydon, το μητροπολιτικό κέντρο της Κοπενγχάγης, το προγραμματικό σχέδιο για το μελλοντικό κέντρο τουΡότερνταμ, τους Cutty Sark Gardens στο Λονδίνο, και τον χώρο της Φλαμανδικής έκθεσης στη Γάνδη.

Με στόχο τον ενδιάμεσο χώρο της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας και του αστικού τοπίου, τα σχέδιά τους συνδυάζουν την οραματική με τη στρατηγική προσέγγιση για να δημιουργήσουν περιβάλλοντα με χαρακτήρα, κλίμακα, ατμόσφαιρα και λειτουργία που μπορούν να δώσουν ταυτότητα στο χώρο της κοινωνικές συνύπαρξης.

Οι κύριες αρχές της βραβευμένης πρότασης είναι οι εξής:

1. Μια προσιτή πόλη. Η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει τέσσερις χαρακτηριστικούς τόπους. Το Σύνταγμα και η Πλατεία Ομονοίας θα αποτελούν τις δύο πράσινες αστικές πλατείες, με εξέχοντα και άφθονα υδάτινα στοιχεία. Η πλατεία Δικαιοσύνης θα μετατραπεί σε ένα πράσινο αστικό δωμάτιο, το οποίο θα περιλαμβάνει μια πηγή νερού και θα φιλοξενεί δραστηριότητες σε ένα σκιασμένο προαύλιο. Στο μέσο της οδού Πανεπιστημίου, ένα πράσινο σύνολο θα δώσει στην περιοχή τον χαρακτήρα αστικού πάρκου. Το πράσινο θα χρησιμοποιηθεί ως ένα συνεκτικό δίκτυο που θα ενώνει τον δημόσιο χώρο προς κάθε κατεύθυνση και θα συνδέει τις παρακείμενες γειτονιές, με αποκορύφωμα την Πανεπιστημίου. Η νέα γραμμή του τραμ θα σχεδιαστεί με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι εμφανής και να αποτελεί βασικό συστατικό της εικόνας του χώρου, συμβάλλοντας στη συνοχή του.

2. Μια πόλη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή. Η Πανεπιστημίου θα μεταμορφωθεί σε μια πράσινη ραχοκοκαλιά ενός ευρύτερου πράσινου δικτύου, που θα προσφέρει σκιά και προστασία. Η ευρύτερη στρατηγική περιλαμβάνει: τη μείωση της αστικής θερμοκρασίας, τη βελτίωση των συνθηκών περιβαλλοντικής άνεσης (φυσική ψύξη χάρη στη δημιουργία πράσινου και σκιάς στον δημόσιο χώρο, πράσινων ταρατσών και προσόψεων, ψυχρών δαπέδων), τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας καθώς και τη διαχείριση του νερού (συγκέντρωση νερού από καταιγίδες και άρδευση).

Η στρατηγική του πράσινου στην Αθήνα θα περιλαμβάνει μέριμνα για τη σωστή άρδευση, καθώς η καλή κατάσταση των φυτών είναι αποφασιστικής σημασίας για τη μείωση της θερμοκρασίας. Το βρόχινο νερό θα συλλέγεται σε υπόγειες δεξαμενές, στις ταράτσες ή όπου αλλού κριθεί σκόπιμο και εφικτό. Ακόμη, το νερό θα χρησιμοποιηθεί και με «ποιητικό τρόπο», κάνοντας αναφορά στον υπόγειο ποταμό Ηριδανό.

3. Μια πόλη που σφύζει από ζωντάνια. Η αναβάθμιση της οδού Πανεπιστήμιου περιλαμβάνει τη δημιουργία φιλόξενων χώρων κατά μήκος του δρόμου. Η μελέτη εισάγει την ιδέα του θεάτρου των 1.000 δωματίων στα κενά κτήρια όπου οργανώνονται πολιτιστικά δρώμενα και δημιουργούνται νέα σημεία ενδιαφέροντος για τη δημιουργία μιας ζωντανής ατμόσφαιρας. Το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων αυτών θα έχει σχέση με την ελληνική φιλοσοφία, την επιστήμη, το θέατρο και την τέχνη.

Στόχος είναι η δημιουργία ενεργών μετώπων που θα δημιουργήσουν συνδέσεις μεταξύ των κτηρίων και της δημόσιας σφαίρας. Σε μικρότερη κλίματα οι ελαφριές αρχιτεκτονικές εγκαταστάσεις δεν θα εστιάσουν μόνο στην εμπορική δραστηριότητα αλλά θα προσφέρουν και άλλες εξυπηρετήσεις, όπως τα περίπτερα νερού ή μια βιβλιοθήκη παιχνιδιών. Τέλος, το διαδραστικό διακοσμητικό φως θα δώσει στον δημόσιο χώρο την κατάλληλη ατμόσφαιρα κατά τις βραδινές ώρες.

Οι δημιουργοί της βραβευμένης πρότασης υποστηρίζουν ότι η ανασυγκρότηση του ανώνυμου χώρου στην καρδιά της Αθήνας είναι εφικτή και δηλώνουν τη βεβαιότητα τους για τη δυνατότητα συνδυασμού της αστικής ζωντάνιας της περιοχής με τη δημιουργία μιας πράσινης, φιλικής στον πεζό, ραχοκοκαλιάς, η οποία θα συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα.

Και μία έκθεση με τις προτάσεις

Η Στέγη φιλοξενεί στον εκθεσιακό της χώρο (Λεωφόρος Συγγρού 107 -109) μακέτες και σχέδια από το σύνολο των προτάσεων που κατατέθηκαν στον Ευρωπαϊκό Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την ανασυγκρότηση του κέντρου της Αθήνας «Re-think Athens | Ξανα-σκέψου την Αθήνα» από τις 28 Φεβρουαρίου έως τις 6 Μαρτίου. Επιμέλεια έκθεσης: Πάνος Δραγώνας.