Εχει συμβεί σε όλους μας. Σε μια βόλτα ή σε ένα ταξίδι να συναντήσουμε έναν αρχαιολογικό τόπο με ελλιπή πληροφοριακή σήμανση και να αναρωτιόμαστε για την ιστορία που κρύβει. Αν μάλιστα δεν υπάρχει ταξιδιωτικός οδηγός να ικανοποιήσει την περιέργειά μας, τότε η απορία μάλλον θα μείνει άλυτη. Μια πρώτη λύση δίνει το ToposText, η πρωτοποριακή εφαρμογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη που συνδέει τον χρήστη με τις αρχαίες πηγές που διαμόρφωσαν την ελληνική ιστορία.

Η εφαρμογή που είναι διαθέσιμη δωρεάν για συσκευές Android και Apple, αποτελείται από μια βάση δεδομένων με περισσότερες από 5.350 αρχαίες τοποθεσίες, σύγχρονα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, καλύπτοντας όχι μόνο την ελληνική επικράτεια αλλά το σύνολο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Ο διαδραστικός χάρτης στην αρχική οθόνη της διανθίζεται από ένα ευρετήριο που συνδέει κάθε τοποθεσία με το κείμενο στο οποίο αναφέρεται. Ετσι, η φορητή βιβλιοθήκη της αρχαίας γραμματείας περιλαμβάνει περισσότερες από 536 καταγραφές κειμένων και περίπου 200 βιβλία για την ιστορία, τη μυθολογία και τη γεωγραφία. Ολος αυτός ο όγκος των πληροφοριών είναι διαθέσιμος χωρίς να απαιτείται σύνδεση στο Διαδίκτυο. «Οπου και να βρίσκεσαι στην Ελλάδα, έχεις άμεση πρόσβαση σε όλα τα σημαντικά έργα της αρχαίας γραμματείας που έχουν κάποια σχέση με τον τόπο» λέει στα «Πρόσωπα» ο Μπρέιντι Κίσλινγκ, αρχαιολόγος – ιστορικός, μέλος της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και ιθύνων νους του πρότζεκτ. Ο Κίσλινγκ σε συνεργασία με την εταιρεία λογισμικού Pavla και την υποστήριξη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πειραιά έβγαλε στην κυκλοφορία το ToposText πριν από έναν χρόνο, έπειτα από αρκετά χρόνια προσπάθειας. «Αρχισα το 2010 να μαζεύω κείμενα γιατί ήθελα να τα έχω μαζί μου όταν ταξιδεύω στην Ελλάδα στο e-reader. Πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι στο κείμενο μέσα στο e-reader δεν μπορείς να ψάξεις για κάτι συγκεκριμένο και σκέφτηκα ότι αν συνέδεα τα κείμενα που είχα με άλλες πηγές πληροφοριών που υπήρχαν στο Διαδίκτυο, δεν θα ήταν δύσκολο να φτιάξω μια εφαρμογή» συμπληρώνει ο Κίσλινγκ.

10.000 ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ. Στη νέα έκδοση που θα είναι διαθέσιμη αυτή την εβδομάδα για τις συσκευές Apple και τον ερχόμενο μήνα για τις αντίστοιχες Android, όσοι την κατεβάσουν στα τηλέφωνα και τις ταμπλέτες τους, θα δουν και ένα ευρετήριο 10.000 κύριων ονομάτων που εμφανίζονται στα αρχαία έργα. Στα περιεχόμενά της, κάποιος μπορεί να διαβάσει αρχαία ελληνικά και λατινικά κείμενα και μεταφράσεις τους στα αγγλικά. Αξιοποιώντας τον πλούτο της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Λασκαρίδη το ToposText παραθέτει ακόμα συνδέσμους για τους πρώιμους περιηγητικούς χάρτες καθώς και εικονογραφικό υλικό από τον ιστότοπο travelogues. «Ο χρήστης μπορεί να το χρησιμοποιήσει για αυστηρά επιστημονικό σκοπό αλλά και ως απλός περιηγητής. Δηλαδή αν βρίσκεται κάπου και έχει περιέργεια για τον τόπο, μπορεί να δει εικονογραφικό υλικό από το travelogues, αρχαία κείμενα αλλά και την ακριβή τοποθεσία όπου βρίσκεται ένας αρχαιολογικός τόπος που δεν τον ξέρει καθόλου. Και μπορεί να την κατεβάσει οποιοσδήποτε, από τον μαθητή στο σχολείο μέχρι τον συνταξιούχο που ταξιδεύει» τονίζει ο Κωνσταντίνος Θανασάκης, υπεύθυνος από την πλευρά του Ιδρύματος για το όλο πρότζεκτ.

Παρότι η εφαρμογή βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, οι άνθρωποι που τη χειρίζονται έχουν βλέψεις να την επεκτείνουν. «Ονειρό μου είναι να χτίσουμε μια κοινωνία χρηστών που θα συνεισφέρουν με συντεταγμένες και πληροφορίες αλλά και με κείμενα και διορθώσεις ώστε τελικά να είναι κάτι wiki που θα βελτιώνεται σταδιακά» λέει ο Κίσλινγκ και ο Θανασάκης τον συμπληρώνει. «Σκοπός είναι να ανοίγεται και να αγκαλιάζει περισσότερα πράγματα και να βάζει τον χρήστη στο παιχνίδι της συμμετοχής. Να γίνει επί της ουσίας ένα άλλο facebook, όπου κοινοποιείς, γνωρίζεις και κάνεις τον άλλον να ενδιαφέρεται περισσότερο». Οι μακρόπνοοι στόχοι τους, φαίνεται πως είναι σε καλό δρόμο αφού πριν από λίγες ημέρες η εφαρμογή κέρδισε την 1η θέση στα διεθνή βραβεία Digital Humanities Awards 2016. Το ToposText πρώτευσε στην κατηγορία της καλύτερης ψηφιακής εφαρμογής για το ευρύ κοινό ανάμεσα σε 13 συνυποψήφια εργαλεία, παίρνοντας την έγκριση της διεθνούς επιστημονικής επιτροπής του διαγωνισμού και κερδίζοντας στην ανοιχτή ψηφοφορία του κοινού.