Ως τον περασμένο Ιούλιο κανένας δεν γνώριζε το πραγματικό όνομα του σχεδιαστή που είχε ενθουσιάσει ήδη από το 1988. Οι θαυμαστές της αντισυμβατικής στυλιστικής πρωτοπορίας δεν γνώριζαν ούτε το πρόσωπό του. Είχαν εκπαιδευτεί από τα μίντια να μιλάνε γι’ αυτόν ως ο άγνωστος σχεδιαστής της κολεκτίβας Maison Martin Margiela. Ενα ντοκιμαντέρ που προβάλλεται αυτές τις ημέρες στο φεστιβάλ Tribeca εξερευνά το μυστήριο της δημιουργικής ανωνυμίας.

Eγινε γνωστός ως σχεδιαστής της μόδας της αποδόμησης. Με ρούχα που έπαιρνε από υπαίθριες αγορές, ανακυκλώνοντας τα υφάσματά τους για να ράψει νέα, δικά του σχέδια. Περισσότερα στοιχεία δεν έγιναν ποτέ γνωστά. Και τώρα η ταινία «The artist is absent» επιχειρεί να ρίξει φως στον μυστηριώδη δημιουργό Μαρτίν Μαρζελά, μέσα από τις συνεντεύξεις ανθρώπων που τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του. Οπως ο Ζαν Πολ Γκοτιέ που στα 80s τον είχε βοηθό του.

Ο Μαρζελά γεννήθηκε το 1957 και αποφοίτησε από τη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας το 1979. Παρουσίασε την πρώτη κολεξιόν με την υπογραφή του 10 χρόνια αργότερα. Επαναπροσδιόρισε τους συμβατικούς όρους των αναλογιών, εξέλιξε την αποδόμηση, δημιούργησε παράξενους, απίθανους συνδυασμούς, προτείνοντας ρούχα με τις φόδρες και τις ραφές εξωτερικά, παίζοντας με την ίδια την έννοια αυτού που ο κόσμος θεωρεί «όμορφο».Στο απόγειο της καριέρας του, τη δεκαετία του 1990, επέλεξε να μείνει στην αφάνεια. Εδινε συνέντευξη μόνο μέσω φαξ και ουδέποτε εμφανιζόταν αυτοπροσώπως. Η ομάδα του Maison Martin Margiela ανέδειξε την ανωνυμία σε μορφή τέχνης και μηχανισμό επιθυμίας του κοινού να αποκτήσει ένα κομμάτι τους.

Τα ρούχα του Μαρζελά ανέδιδαν μια διάχυτη αίσθηση ότι πρόκειται για αντικείμενα που φοριούνται. Στο ατελιέ του άνθρωποι ντυμένοι με λευκές ποδιές (δάνειο από τα ατελιέ της παριζιάνικης υψηλής ραπτικής) ρίχνουν άσπρη πλαστική μπογιά σε μεταχειρισμένα τζιν παντελόνια καρφιτσωμένα σε κορνίζες σαν τις πεταλούδες με απλωμένα φτερά στον τοίχο του γραφείου ενός παράξενου συλλέκτη.

ΡΟΥΧΑ-ΣΧΟΛΙΑ. Κάθε ρούχο ή αξεσουάρ Martin Margiela κρύβει μια ιδέα, μια έννοια, μια κατάσταση, ένα σχόλιο γύρω από την τέχνη, τους ανθρώπους και τα συναισθήματά τους. Οπως τα γυαλιά ηλίου που θυμίζουν τις μαύρες γραμμές λογοκρισίας πάνω σε εικόνες και κείμενα. Γι’ αυτό τα λατρεύουν όλοι και όλες που αγαπούν τα παιχνίδια ρόλων, τις φράσεις διακριτικού χιούμορ, τα μηνύματα αισθητικής τοποθέτησης και όσοι βρίσκονται σε ρήξη με τα στερεότυπα κομψότητας, ομορφιάς και ποιότητας.

Φθαρμένα, ξεφτισμένα, αποχρωματισμένα υφάσματα και ευτελή πρόχειρα υλικά χαρακτήρισαν τις συλλογές του. Από το 1988 που παρουσίασε την πρώτη του δουλειά, ο βέλγος δημιουργός ανέπτυξε μια διαφορετική θεωρία στη μόδα. Ηταν εκείνος που πέρασε τις τεχνικές της υψηλής ραπτικής στο έτοιμο ρούχο και μάλιστα προβάλλοντας στην επιφάνεια του ρούχου τα στάδια διαδικασίας της κατασκευής του. Τρυπώματα, ίχνη για πένσες και άλλες λεπτομέρειες ραπτικής έγιναν τα στολίδια του ρούχου. Ο Μαρζελά κατασκεύασε σακάκια από το λεπτό ειδικό χαρτί που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πατρόν με τα σημάδια από τις πρόβες του ρούχου. Εφτιαξε μια τουνίκ από το ύφασμα που καλύπτουν τις κούκλες ραπτικής πάνω στο οποίο δημιούργησε λεπτές πτυχές από μαύρο σιφόν.

ΦΤΙΑΧΝΕΙ ΚΑΙ ΣΚΙΖΕΙ. Ολη η διαδικασία του Maison Martin Margiela βασίστηκε στην προσέγγιση του βέλγου σχεδιαστή να φτιάχνει τα πατρόν και μετά να τα σκίζει, καθώς τον ενδιέφερε να δείχνει τη μαστοριά του τεχνίτη και όχι ένα άψογο ρούχο.

Το 2008 ξεκίνησε τη διαδικασία αποχώρησης από την ομάδα του με την οποία έχτισε τη φήμη του Maison Martin Margiela. Διαφωνούσε με τα σχέδια του νέου ιδιοκτήτη του οίκου, του Ρέντζο Ρόσο (ιδιοκτήτης της εταιρείας Diesel), για ταχύτατη εξάπλωση της ιδέας Maison Martin Margiela και με άλλα προϊόντα εκτός από τα ρούχα και τα αξεσουάρ.

Ο άγνωστος Χ

Τον Ιούλιο του 2014, στη διάρκεια της παριζιάνικης εβδομάδας υψηλής ραπτικής, η έγκυρη δημοσιογράφος Σούζι Μένκες αποκαλύπτει την αληθινή ταυτότητα του Μαρτίν Μαρζελά.

Είναι ο Ματιέ Μπλαζί, ο οποίος αποχωρώντας από τον οίκο του προέτρεψε τον διάδοχό του Τζον Γκαλιάνο να τον κάνει δικό του. Η ταινία της Αλισον Τσέρνικ, «The Artist is Absent», σε παραγωγή του ιντερνετικού κολοσσού της μόδας YOOX Group παρουσιάζεται στο φεστιβάλ της Tribecca διατηρώντας το μυστήριο.