Η απόφαση της Σοσιαλιστικής Τάσης να αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει την απογοήτευση που νιώθει μεγάλο μέρος όσων ψήφισαν το κόμμα στο παρελθόν, τόσο από τα κυβερνητικά πεπραγμένα όσο και από την άρνηση του κόμματος να ανοιχτεί προς την κοινωνία και να απεγκλωβιστεί από το στενό πλαίσιο του 4% που προϋπήρχε της εποχής των Μνημονίων. Οσον με αφορά, θα παραμείνω ανεξάρτητος ευρωβουλευτής στην ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και από εκεί και πέρα, θα συνεχίσω να προσπαθώ να αναδεικνύω τις επιπτώσεις των σκληρών πολιτικών λιτότητας στα κοινωνικά δικαιώματα των Ευρωπαίων.

Εχω εξηγήσει ότι το να επιστρέψω την έδρα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αντικειμενικά αδύνατο, γιατί οι επιλαχόντες δεν ανήκουν πλέον στο κόμμα. Πέραν αυτού, την έδρα δεν μου την έδωσε κάποιος με λίστα –την κέρδισα με 150.000 σταυρούς προτίμησης, από τους όποιους οι περισσότεροι σήμερα δεν θα ξαναψήφιζαν το κόμμα.

Η πρώτη φορά που ένιωσα πως υπάρχει εσωκομματικό πρόβλημα ήταν σχεδόν αμέσως μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. Γι’ αυτό εκείνον τον Μάρτιο είχα στείλει επιστολή προς τον Πρωθυπουργό και κορυφαίους υπουργούς, με την οποία εμμέσως πλην σαφώς ζητούσα την απομάκρυνση του Γιάνη Βαρουφάκη από το υπουργείο Οικονομικών και την αλλαγή της διαπραγματευτικής τακτικής, καθώς έβλεπα ότι οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Δυστυχώς επιβεβαιώθηκα -και ο Αλέξης Τσίπρας ανταποκρίθηκε στην έκκλησή μου, αλλά με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, μετά την εφαρμογή των capital controls και αφού είχαν χαθεί 20 εκατ. ευρώ από την αξία συμμετοχής του ελληνικού Δημοσίου στις συστημικές τράπεζες. Εκτοτε είχα μια σειρά διαφωνιών, τις οποίες εξέφραζα κατά καιρούς με δημόσιες τοποθετήσεις, άλλοτε πιο έντονες και άλλοτε λιγότερο. Στις αρχές του 2016, για παράδειγμα, άφησα να εννοηθεί ότι υπάρχουν θέματα αντισυνταγματικότητας στην ψηφισμένη τροπολογία για τις τηλεοπτικές άδειες –έπειτα από λίγους μήνες, επιβεβαιώθηκαν οι επιφυλάξεις μου με την απόφαση του ΣτΕ. Αν ήταν διαφορετική η στάση της κυβέρνησης τότε, θα είχαμε σήμερα αδειοδοτημένους τηλεοπτικούς σταθμούς και το Δημόσιο θα είχε εισπράξει τα πρώτα χρήματα, χωρίς να χρειάζεται να τα επιστρέψει.

Δεν θα έλεγα ότι υπήρχαν έντονες οχλήσεις από το κόμμα όταν εξέφραζα δημοσίως τις διαφωνίες μου. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα ανεκτικό στην έκφραση διαφορετικών γνωμών, που σου επιτρέπει να εκφράζεσαι χωρίς τον φόβο της διαγραφής. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι να μπορείς τις απόψεις σου να τις θέτεις σε ψηφοφορίες μέσα σε συλλογικά όργανα, τα οποία όχι μόνο πρέπει να λειτουργούν στην πράξη και να λαμβάνουν αποφάσεις, αλλά πρέπει να υπάρχει και μια αντιπροσωπευτικότητα σε σχέση με το εκλογικό ακροατήριο. Αυτό δεν συμβαίνει στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, διότι η οργανωμένη κομματική βάση των 30.000 μελών προέρχονται στη συντριπτική τους πλειονότητα από τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ του 4% και δεν έχει διευρυνθεί. Οσοι ήταν στο ιδρυτικό Συνέδριο του 2013 είναι και σήμερα –τουλάχιστον θεωρητικά, γιατί στην πράξη τα ενεργά μέλη είναι μάλλον λιγότερα. Αυτό δημιουργεί αναντιστοιχία σε σχέση με τα 2.000.000 ψηφοφόρων το 2015. Υπάρχει ένα έλλειμμα συλλογικής λειτουργίας, καθώς οι κρίσιμες αποφάσεις λήφθηκαν χωρίς να ερωτηθούν καν τα όργανα –ας πούμε, η επιλογή κυβερνητικού εταίρου το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου, δύο χρόνια πριν. Ο Πάνος Καμμένος ήταν προσωπική επιλογή του Αλέξη Τσίπρα.

Δεν θέλω να σχολιάσω τους ΑΝΕΛ, με τους οποίους, ούτως ή άλλως, υπάρχει πολιτική και ιδεολογική απόσταση. Το κυριότερο ζήτημα για μένα είναι θεσμικό. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε να είναι συνεπής προς τις ιδρυτικές του εξαγγελίες, δηλαδή ότι πρόκειται για ένα κόμμα μαζικό και δημοκρατικό, η επιλογή για τη συγκυβέρνηση έπρεπε να είχε πάει στην Κεντρική Επιτροπή και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Αυτό δεν συνέβη. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε μια αρχηγοκεντρική κατεύθυνση, προσομοιάζοντας στα κόμματα εξουσίας που συνήθιζε να καταγγέλλει. Κρίνοντας εκ των υστέρων, αν είχε γίνει προσπάθεια συγκυβέρνησης με Το Ποτάμι, έχω την εντύπωση, με βάση τα ακούσματά μου από το Ευρωκοινοβούλιο, ότι η διεθνής απήχηση θα ήταν καλύτερη. Θα διευκολυνόταν ένα θετικό αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις της πρώτης περιόδου.

Από εδώ και πέρα, η Σοσιαλιστική Τάση θα κάνει προσπάθεια να ανοιχτεί στην κοινωνία, να προσελκύσει μαζικά τους πολίτες στις διαδικασίες της και όλοι μαζί να καθορίσουμε τα επόμενα βήματα της πορείας μας.

Δεν μπορώ να εκφέρω άποψη για την ενοποίηση της Κεντροαριστεράς, από τη στιγμή που ακόμα δεν έχει δείξει δείγματα γραφής. Δεν έχει αποφασιστεί καν πώς και πότε θα γίνει η ψηφοφορία. Τι πολιτική και οργανωτική φυσιογνωμία θα έχει ο νέος φορέας; Θα είναι ενιαίο κόμμα; Ακόμα δεν το ξέρουμε. Η Σοσιαλιστική Τάση πρέπει να είναι ανοιχτή σε συζήτηση με όλες τις δυνάμεις που απορρίπτουν αφενός τον νεοφιλελευθερισμό και αφετέρου τον μαρξισμό και τη δικτατορία του προλεταριάτου. Το θέμα δεν είναι να υπάρξει κάποιο παζάρι για μια θέση εξουσίας, αλλά να υπάρξουν προγραμματικές συγκλίσεις πάνω σε πολιτικές που θα μπορούσαν να ωφελήσουν τον τόπο. Από εκεί και πέρα, σε μια συζήτηση δεν έχει μόνο σημασία τι θα πεις εσύ, αλλά τι θα σου πουν και οι άλλοι.