Συμβουλές για να μη… χαθεί ο πελαργός

Μήπως έφτασε εκείνη η στιγμή που το μητρικό ή το πατρικό ένστικτό σας ξύπνησε; Τότε ίσως θα πρέπει να επαναξιολογήσετε τις καθημερινές σας συνήθειες, καθώς αυτές μπορεί να ευνοούν ή να σαμποτάρουν, αναλόγως, τις πιθανότητες σύλληψης. Το τσιγάρο αποτελεί ένα κλασικό παράδειγμα, με τους ειδικούς να υπενθυμίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αναπαραγωγική λειτουργία.

Μάλιστα, πρόσφατη βρετανική μελέτη κατάφερε να τραβήξει τις γραμμές που συνδέουν τον καπνό με τη θνησιγένεια (όταν δηλαδή το έμβρυο πεθαίνει στη μήτρα σε μια προχωρημένη κύηση), τη γέννηση λιποβαρών βρεφών και το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών.

Επιπλέον, όπως φάνηκε, μια γυναίκα που καπνίζει έχει λιγότερες πιθανότητες να μείνει έγκυος ή να είναι επιτυχημένη η προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης συγκριτικά με μια μη καπνίστρια. Πάντως οι βρετανοί ερευνητές σημειώνουν ότι οι πιθανότητες αποτυχίας αυξάνονται ανάλογα με τη συχνότητα του καπνίσματος, καταλήγοντας ότι οι γυναίκες που καπνίζουν είκοσι και πλέον τσιγάρα ημερησίως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο μηχανισμός που εξηγεί τη σχέση του καπνού με τα χαμηλά ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης πιθανόν να εδράζεται στην παρατήρηση ότι το κάπνισμα επιταχύνει τον ρυθμό απώλειας των ωαρίων. Σε ό,τι αφορά τους άνδρες, οι επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard σημειώνουν πως οποιαδήποτε κατάσταση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αθηροσκλήρωση, όπως είναι για παράδειγμα ο αδιάγνωστος διαβήτης ή η υπέρταση, αλλά και βλαπτικές συνήθειες όπως είναι το κάπνισμα και η κατανάλωση λιπαρών, μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία με συνέπεια την απώλεια στύσης.

«Οχι» λένε οι επιστήμονες και στη χρήση στεροειδών, καθώς μπορεί οι άνδρες που τα χρησιμοποιούν να «χτίζουν» σώμα, η λήψη τους όμως υπονομεύει τα σχέδιά τους για τη δημιουργία οικογένειας. «Στην πραγματικότητα λειτουργούν ως ανδρικά αντισυλληπτικά, παρεμποδίζοντας τη φυσιολογική παραγωγή σπέρματος».

Τα καλά νέα είναι ότι μετά τη διακοπή των στεροειδών η παραγωγή σπέρματος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα. Συνήθως όμως μεσολαβεί ένας πλήρης κύκλος παραγωγής –διάρκειας 74 ημερών –ώσπου να επανέλθουν η ποσότητα και η ποιότητα του σπέρματος.

Τα βοηθήματα. Στον οδηγό που έχει εκδώσει η Ιατρική Σχολή του Harvard βοηθώντας τα νέα ζευγάρια να έρθει ο πελαργός, οι ειδικοί δίνουν ιδιαίτερο βάρος στη σωστή χρήση φυτικών φαρμάκων. Και αυτό διότι οι περισσότεροι πιστεύουν εσφαλμένα ότι τα φυτικά προϊόντα δεν έχουν παρενέργειες.

Ειδικότερα, τρία βότανα μπήκαν στο μικροσκόπιο των ερευνητών του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας «Loma Linda», εξετάζοντας τις πιθανές επιπτώσεις τους στο αντρικό σπέρμα και στα ωάρια πειραματόζωων. Τι διαπίστωσαν; Μικρές ποσότητες βαλσαμόχορτου (γνωστό και ως βότανο του Αγίου Ιωάννη), εχινάκειας και τζίνγκο μπιλόμπα «δυσκολεύουν τη διαδικασία γονιμοποίησης των ωαρίων, αλλάζουν το γενετικό υλικό του σπέρματος και μειώνουν τη βιωσιμότητά του».

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι εφόσον δεν υπερβαίνονται οι συνιστώμενες δόσεις, πιθανόν να μην καταγράφονται αρνητικές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι στο εργαστήριο τα ωάρια και το σπέρμα εκτέθηκαν μόνο σε μικρά κλάσματα των φυτικών παρασκευασμάτων.

Λοιμώξεις. Οι επιστήμονες του Harvard συνιστούν στις γυναίκες να δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε τυχόν ενοχλήσεις που σηματοδοτούν κολπική ή τραχηλική λοίμωξη. Η αντιμετώπισή τους είναι εύκολη και συνάμα βγαίνει από τη λίστα ακόμα ένας παράγοντας που εμποδίζει τη γονιμότητα. Αντίστοιχα, σε θεραπεία πρέπει να υποβληθούν και οι άνδρες που υποφέρουν από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Οι ειδικοί αναφέρουν ενδεικτικά την περίπτωση της επιδιδυμίτιδας (φλεγμονή της επιδιδυμίδας, του οργάνου εκείνου δηλαδή που βρίσκεται πάνω και πίσω από τους όρχεις μέσα στο όσχεο και αποτελεί το τμήμα της ανδρικής αναπαραγωγικής οδού, όπου ωριμάζει και αποθηκεύεται το σπέρμα) μπορεί να οδηγήσει σε παροδική ή μόνιμη υπογονιμότητα.

– Τοξίνες. Σειρά μελετών έχουν συνδέσει συγκεκριμένα φυτοφάρμακα, χημικούς διαλύτες, σκόνες και άλλες ουσίες με την υπογονιμότητα. Συνεπώς, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης ακόμα και κατά τη διάρκεια εργασιών στο σπίτι.

– Φυτοφάρμακα. Η συχνή έκθεση σε γεωργικά χημικά μπορεί να είναι επιβλαβής ιδίως όταν εφαρμόζεται ψεκασμός. Οι ειδικοί συνιστούν τη χρήση μάσκας και γάντια βινυλίου (όχι λάτεξ), ενώ σε ό,τι αφορά την ένδυση επιβάλλονται μακρύ παντελόνι και μακρυμάνικο.

– Σκόνη και διαλύτες. Τα παραπάνω μέτρα προστασίας οφείλει να λαμβάνει κανείς και όταν έρχεται σε επαφή με σκόνη από σπόρους ή ξύλο –ιδίως δε όταν το ξύλο έχει υποβληθεί σε επεξεργασία υπό πίεση και έχει γίνει χρήση συντηρητικών. Το ίδιο ισχύει και για τους πτητικούς διαλύτες, όπως είναι για παράδειγμα τα αραιωτικά χρωμάτων.

– Μόλυβδος και ακτίνες «Χ». Η μόλυνση από μόλυβδο –ιδίως σε εργαζομένους στη βιομηχανία για την κατασκευή σωλήνων, μπαταριών κ.ά. –έχει επιπτώσεις στη γονιμότητα ανεξαρτήτως φύλου. Επιπλέον, σε περίπτωση ακτινογραφίας είναι καλό να προστατεύονται τα αναπαραγωγικά όργανα.